කයිකතන්දර - 2 කොටස - වස් / සෙත් කවි

බොරලැස්ගමුවේ ජී. එච්. පෙරේරා ගේ කයි කතන්දර පොතෙන් තවත් කවි ටිකක් අරගෙන ආවා. මගෙ කලින් ලිපියෙන්, දෙමළ මවුබස කරගත් මරක්කල සහ දෙමළ උදවියගෙ සැහැල්ලු කවි ටිකක් පළ කළා. ඒවා ගැන හිනාවුණාට, සිංහල මවුබස කරගත්ත උදවියගෙ කවි ඇහුවහම ඊට හතයි. මේ පහළින් තියෙන්නෙ ඒ වගේ කවි කීපයක්.

අන්දිරිසා තරුණ වෙළෙන්දෙක්. උන්නැහැ මනමාලියක් කැන්දං ආවට පස්සෙ මාස කීපයක් වෙළෙඳාමට යන්නෙ නැතුව ගෙදර හිටියා. එයාගෙ අම්මට ඒ ගැන හරි කේන්තියි. අලුත් ලේලි ආවට පස්සෙ තමංගෙ පුතා ඇඹලයා වගේ ගෙට ම වෙලා ඉන්න එක ගැන.

ඉතිං අම්මගෙ වදේටයි, මාස කීපයක් වැඩක් නැතුව සිටීමෙන් අහේනියට පත් වුණු නිසායි, අන්දිරිසා ගියා උඩරට උඩිස්පත්තුව කියන පළාතට, වෙළෙඳාමට. ඒ අතරෙ අලුත් ලේලි ට අලුත් විකල්පයක් හම්බවුණා. එයා ආවෙ හරංකහපිටියෙ ඉඳලා. තමංගෙ පුතා ඇඹලයා කරගත්ත එක ගැන හිතේ කහට තියාගෙන හිටිය අම්මත්, මේ සම්බන්ධෙට පොඩි තල්ලුවක් දුන්නා.

ඉතින් අන්තිමේ මාස දෙක තුනකින් අන්දිරිසා ගෙදර එනකොට, භාර්යාව නෑ. අසල්වැසියන්ගෙනුත් සමහර තොරතුරු මේ ගැන එයාට දැනගන්න ලැබුණා. හොඳට ම කේන්ති ගිය අන්දිරිසා, කොළයක් අරගෙන මේ කවිය ලියලා ඇඳේ වියනෙ එල්ලුවා...

උඩිස්පත්තුවේ මම වෙළෙඳාමෙ ගියා

ගෙදර ඇවිත් බැලු කොට මගෙ ගෑණි නැහෑ

අපෙ අම්මත් මේකට උපකාර කළා

හරංකහපිටිය දුටුවොත් මරඤ්ඤා

*    *    *

අබංචියා කියා තරුණයෙක් හිටියා. හොඳ ට ඇහැට කණට පේන, කඩවසම් කොල්ලෙක්. (නම ලස්සන නැති උනාට). ගමේ ගෑණු ළමයි සෑහෙන්න මෙයා ගැන හිතේ තියාගෙන උන්නා. ඒ අතරින් අබංචියාගේ හිත ගත්තේ, දොච්චො හාමි ගෙ දුව ඉසබෙලා. එයා අනික් ගෑණු ළමයිට වඩා ලස්සනයි. ඉතින් අබංචියත් ඒ ගෙදර නිතර යන එනව.

ඔය සම්බන්දෙ ගමේ අනික් උන්ගෙ ඊර්ෂ්‍යාවට හේතුවක් උනා. කඩපිලේ, නාන ළඳේ, බණ මඩුවෙ... ඔය වගේ පොදු තැන් වල මේ ගැන කට කතා පැතිරුණා.

ලැජ්ජ බය හැදුණු නමියා අබංචියා මේවට කැමති නෑ. ඌ කාටත් නොකියා ගමෙන් පිටවෙලා යන්න ගියා.

ඒකෙන් හොඳට ම දුක් වුණේ ඉසබෙලා. එයා පුළුවන් තරම් ආරංචි හොයලා බැලුවා, අබංචියා ගැන. අංජනං බැලුවා, වෙලාවල් බැලුවා, ඒ කිසිම දෙයක් හරි ගියෙ නෑ.

අන්තිමේ තමන් දන්න විදිහට සෙත් කවියක් ලියලා, දවස් හතක් ගොම්මං වෙලාවට පාන පත්තු කරලා, සෙත් කවිය කිව්වා.

මෙන්න මෙහෙමයි ඒ සෙත් කවිය...

උඹයි මායි මෙහෙම ඉන්න කොට

වටින් පිටින් ඉන්න සෙනඟට

අනුංගේ කීමකට

අබංචියෝ හඳ පානේ වර ගමට

කවි කියන්න පටන් ගෙන අට වෙනි දවසෙ අබංචියා ගමට ආවා.

*    *    *

මිහිරිපැන්නේ ධම්මරතන හාමුදුරුවෝ ප්‍රසිද්ධ කවිකාර උන්නාන්සෙ කෙනෙක්. එතුමාගෙ පන්සලට නිතර ආ ගිය කෙනෙක් තමා, දුම්බර විදානෙ කියන විහිළු නමින් හැඳින්වුණු මෝඩ පහේ තරුණයා. එයා ගෙන් හාමුදුරුවන්ට බේරුමක් තිබුණෙ නෑ, සෙත් කවියක් හදල දෙන්න කියලා. නිතරම වද කළා. 

දවසක් හාමුදුරුවො තල් පතක් අරගෙන මේ කවිය ලියලා දුන්නා උන්දැට... 

බැකිසි බකුසාණේ

කරවැල් මහ කොකාණේ

දිය ගැරඬියාණේ

රකිව් දුම්බර මහ විදානේ

*    *    *

ලීයක් කපන්ඩ හරි, අලෙයක් හාරන්ඩ හරි, ඔය මොකක් හරි වැඩකට කැලේට ගිය මනුස්සයෙකුට බෝ පැලයක් දකින්න ලැබුණා. සැබෑ බෞද්ධයෙක් විදිහට ප්‍රීතියෙන් පිනා ගහිං උන්දැ, එතන එළි පෙහෙලි කරලා, වටේ වැටක් එහෙම ගහලා ගෙදර ගියා. පස්සෙ පස්සෙ දවස් කීපයකට සැරයක් එතනට ඇවිත්, බෝ පැලේ ට වතුර දාන්නයි පෝර දාන්නයි ගත්තා. කාලයක් යද්දි බෝ පැලේ සරුවට වැවුණා. පස්සෙ පස්සෙ අර මනුස්සයා දවස ගානෙ උදේ හවස ඒකට මල් පහන් පූජා කරන්නත් පටං ගත්තා. තමංගෙ ජීවිතේටත් වඩා එයා බෝ පැලේට ආදරේ කළා.

දවසක් පාන්දර ගිහින් බලනකොට, අලියෙක් කලින්දා රෑ ඇවිත් බෝ ගහේ අතු කඩලා, කොළ කාලා, පොත්තත් හූරගෙන කාලා, බෙටිත් දාලා ගිහිං තිබුණා.

එවෙලේ අර මනුස්සයට අලිය අහුවුණානං නැට්ට පිටිං ගිලින්න තරම් කේන්තියක් ආවා. එහෙමම ආපහු හැරිලා ගෙදර ආපු උන්දැ, මෙන්න මේ කවිය ලියා ගෙන ගිහිං බෝ පැලේ දණ්ඩෙ එල්ලුවා.

ගුවන පිරීලා අරණේ වැඩ ඉන්නේ

අරණ හැම තැනම ගුවනින් පිරීලා

මෙතෙක් කලක් මම සැපසේ ඇති කෙරුවා

ඇයි සිරිමා හාමුදුරුවනේ,

දලුත් නැතුව - කොළත් නැතුව - අතුත් නැතුව - පොතුත් නැතුව - ලෙලිත් නැතුව - මුලුත් නැතුව - අලියත් නොමර - නිකම්ම නියවා ගෙන වැඩ ඉන්නේ

(මේක සවුදම් ශෛලිය වෙන්ඩැති?)

*    *    *

මැයි නෝනා තමන්ගෙ මනුස්සයට ආදරේ ඇති ස්ත්‍රියක්. එයාගෙ මහත්තෙය ජේමිස් සිංඤෝ. ඒ දෙන්නට පුතෙකුත් ඉන්නව. පුතාට අවුරුදු පහක් තරම වෙනකල් දෙන්නා දෙමාල්ලෝ රන් රස සේ එකට හිටියා. ඔය අතරෙ අහල පහල ගෙදරක හොර මායියෙක් ජේමිස් සිංඤොට සෙට් වුණා.

දැන් ඉතින් ජේමිස් සිංඤො ගෙදර එන්නෙ ඉඳ හිටලා. ඒ ආව වෙලාවලත් මැයි නෝනත් එක්ක රණ්ඩුවක් අල්ලනව.

ඉතින් මැයි නෝනා ගොඩක් දේවල් කරමින් උත්සාහ කළා, තමුංගෙ මනුස්සයව යහ මඟට ගන්ඩ. නෑදෑ වැඩිහිටියො ලවා අවවාදත් දුන්නා. ඒවයින් වුණේ ගුටි බැට තව ටිකක් වැඩි වෙන එක.

අන්තිමේ මැයි නෝනා කවියක් හදලා, තමන්ගෙ පුතාට පාඩම් කෙරෙව්වා. හොඳටම පාඩම් වුණාට පස්සෙ, ළමයට කිව්වා තාත්ත ගෙදරට ආවම මේ කවිය කියන්ඩ කියලා.

ඉතින් ඊළඟ දවසෙ ජේමිස් සිංඤො ගෙදර ආව වෙලාවෙ පුතා අර කවිය කිව්වා. එතනිම්ම ජේමිස් සිංඤොගෙ දුශ් චරිතය නතර වුණා. කාට හරි ප්‍රයෝජනයක් වෙතොත් කියලා පහතින් තියෙනව, ඒ කවිය.

ජේමිස් සිංඤෝ මගෙ මිතුරේ අහපන්න

මැයි නෝනව කණවැන්දුම් නොකරන්න

කන්න අඳින්නත් හරි හැටි දීපන්න

ඇයි තාත්තෙ මැයි නෝනව අත් ඇරියේ