ගමයගෙ මන්තරේ... ලංකාවෙ ජනකතාවකි.

එකෝමත් එක ගමක උන්නා ගැමියෙක්. (එහෙම නැතුව ගමක නාගරිකයෙක් ඉන්නයැ? නේද?) එයා ජීවිකාව කරගත්තෙ හේනක් කොටාගෙන. කැළෑවෙ අයිනෙ කොටාගත්ත හේනෙ, ගහක් උඩ අඩි අටක් දහයක් විතර උස දෙබළක හදාගත්ත පැලක ඉඳං තමා මෙයා හේන බලාගත්තෙ.

හැබැයි, මෙයා ‘ගෙදර උන්දැට බයේ හේනට යන - ඌරට බයේ පැලෙං බිමට ‍නොබහින’ විදිහෙ මනුස්සයෙක්. ඉතිං එයා කරන්නෙ, වේලාසන රෑට කාලා කොස් කොළ නැටි පේන නොපේන ගානට කළුවර වැටීගෙන එනකොට හේනට යනවා. පැල උඩට නගිනවා. සත්තු වටිං ගොඩිං හේනට එද්දි පැල උඩ ඉඳං කෑ කෝ ගහනවා. සත්තුත් ඒ ගෝසාව ගණං නොගෙන හිතූ මනාපෙ හේනෙ බව බෝග විනාස කරලා දාලා යනවා. ඉතිං අන්තිමේ රැකුණ හේනක් නෑ.

ගෙදර බව බෝග අහේම හිංදා, නිතරම වාගේ මේ ගමයා තමුංගෙ ගෙදර ඇත්තගෙං ආඩපාලි අහනවා. උන්නැහැත් එක එක කෙම් ජාති කරනවා හේන සත්තුංගෙන් බේර ගන්න.

ඔහොම ගිහිං මෙයාට දවසක් හම්බුනා එක මන්තරයක්. හේනට ගිහිං මන්තරේ මතුරලා, ගිණි ගොඩක් ගහල තිබ්බහම, පහුවදා එළි වෙනකල් සත්තු එන්නෙ නෑ. ඒ වගේම, ඒ මන්තරේ මතුරල තියෙද්දි කාට හරි “තෝ උඩුකුරුඤ්ඤං...” කිව්වොත්, උන්දැ එතනම මැරෙනවා.

ඉතිං දැන් ගමයා හරි සතුටින්. එයාට කරන්න තියෙන්නෙ, හේනට ගිහිං මන්තරේ මතුරලා, ගිණි ගොඩක් ගහලා. රෑ එළිවෙනකල් නිදාගන්න එකයි. මන්තරේ බලේට හේන නිකම්ම රැකුණා.

දවසක් මේ ගමයා හේනට ගිහිං, පැළට ගොඩවෙලා, ඒකෙ දිගාවෙලා, මේ මන්තරේ නිසා තමුන්ට වෙච්ච වාසිය ගැන කල්පනා කර කර ඉද්දි ඉබේටම නින්ද ගියා. එදා රෑ හරක් රංචුවක් ඇවිත් හේන එහෙම පිටිම්ම පාළු කළා.

උදේ ඇහැරිලා පැල උඩ ඉඳං බලනකොට තමා ගමයට මතක් උනේ කලිං දා හවස මන්තරේ මතුරන්න අමතක උන බව. හොර හරක් රැළ හේන පාළු කළා මදිවට, හේනෙ කොණක ලැගලා තාම වමාරගෙන කකා ඉන්නවා. ගමයට උං රැළ මරං කන්න කේන්තියි. එයා පැල උඩ ඉඳංම මන්තරේ මතුරළා, “තොපි උඩුකුරුඤ්ඤං...”  කිව්වා. කිව්වා විතරයි, හරක් රැළ එතනම වැටිලා මැරුණා.

ඒ හරක් රැළ ගමේ පෝසත් මිනිහෙකුටයි අයිති. එදා රෑ හරක් ටික මඩුවට ආවෙ නැති නිසා උං හොයන්න කියලා, පෝසතා පිටත් උනා. හරක් ගෙ අඩි පාර දිගේ හොයාගෙන හොයාගෙන ගියපු උන්දැ, අර ගමයගෙ හේනට ආවා. ඇවිත් බලනකොට හරක් රැළම මැරිලා. ගමය තාම ඉන්නව ගහ උඩ පැලේ. පෝසතා ඇහුවා ගමයගෙං “මොකද මයෙ හරක් රැළට උනේ...?” කියලා.

කුමාරොදය - හතර වන ප්‍රමාණය කියවීම් පොතෙන්

ගමයගෙ කේන්තිය තාම නිවිල තිබුණෙ නෑ. “මගෙ හරක්...” කිව්වහම ඒ කේන්තිය තවත් වැඩි උනා. ගමය ගත් කටටම කිව්වා, “උඹේ ද හරක්? එහෙනං උඹත් උඩුකුරුඤ්ඤං...” කියලා. පෝසතා එතනම මළා.

ඒ පෝසතා හොයාගෙන, පෝසතාගෙ පුතයි ගමේ ආරච්චි මහත්තයයි ගියා. ඒ උදවිය හේනට එනකොට ගමයා පැලෙං බැහැලා. ආරච්චි රාළ දැක්කා වෙලා තියෙන අලකලංචිය. උන්නැහැ ගමයගෙං ඇහුවා, “මොකද මෙතන උනේ?” කියලා.

“උනේද? හඃ උනේ නේ?” ගමය ගෙ කේන්තිය තවත් වැඩි උනා. “තොපි දෙන්නත් උඩුකුරුඤ්ඤං...” එහෙම කියාගෙන ගමය ගෙදර යන්න පිටත් උනා.

ගෙදර ඇවිත් වෙච්ච සිද්ධිය අකුරක් නෑර ගමයා කිව්වා ගම හාමිනේට. ගම හාමිනේ ඒක ඇහුව විතරයි වැළහින්න වගේ අඬා වැළපෙන්න ගත්තා, “අයියෝ, මොකද්ද මේ ඔයා කරගෙන තියෙන්නේ? දැං ඉතිං අපි මේ ගමේ වසන්නෙ කොහොමද?...” ආදී දේවල් කිය කියා. ගමයට ඉහිළුං නැතුව ගියා. ඔක්කොටම වඩා වැඩියි කණක් ඇහිලා වසන්න බැරි කම. ගමය ගත් කටටම කිව්වා, “කටවහගං. නැත්තං තෝත් උඩුකුරුඤ්ඤං” කියලා.

ඒක කිව්ව විතරයි, වැස්සක් පායලා පායලා වැස්සා ‍වගේ ගම හාමිනේගෙ කට වැහුණා. කට වැහුණෙ නිකම්ම නෙමෙයි, ගමහාමිනේ මළා.

ගමයට හරිම කේන්තියි. ඒ වගේම බඩගින්නත් නැගගෙන එනවා. එයා බැලුව කුස්සියට ගිහිං මොනවද කන්න තියෙන්නෙ කියලා. මොකවත් නෑ. ඒ ගමන එයා උයන්න ගත්තා. හාල් ටිකක් හෝදල අරං, මුට්ටියක දාලා, වතුර දාලා, ලිප උඩිං තිබ්බා. තියලා, ලිපට දර දාලා ගින්දර ඇවිලුවා. ගිණි දැල්ල ටිකක් එහෙ මෙහෙ එකෙල මෙකෙල වෙවී තිබිලා, නිවෙන්න වගේ ගියා. ගමයා පාත් වෙලා හූස් ගාලා ලිපට පිම්බා. තිබුණු ගින්දර ටිකත් නිමිල ගියා. ගමයට දැන් හොඳටම කේන්තියි. ඒ පාර ගමයට වැඩිදුර හිතන් නැතුව කියවුණා, “අනේ දෙයියනේ, මාත් උඩුකුරුඤ්ඤං...”

ගමයත් ලිප ගාව මැරිලා වැටුණා.