Monday, November 29, 2021

අන්ධ මරණය - 1 කොටස

මළාණික ලා සඳ එළිය... බකමූණෙකු නඟන්නට වූ ඒකාකාර තාරතාවකින් යුත් මූසළ හඬ අවට පරිසරයට කාළකන්ණි බවක් එක් කළේය.

කටු පඳුරින් ගහන වූ තැනිතලා භූමිය කෙළවර මිනිසුන් දෙදෙනෙකුගේ අඳුරු ඡායාවන් දක්නට ලැබිණ. උස මහතින් සම වූ ඔවුන් උණුසුම් ලෙස කතා කළ බව ඔවුන්ගේ අත් පාවල වේගවත් චලනයෙන් පැහැදිළි විය. 


ඔවුන්ගේ දෙබස තව දුරටත් සුහද නොවූ බව පෙණින. ඒ සැණින් එකෙකුගේ මිට මෙළවූ දකුණත වේගවත්ව අනෙකා ගේ මුහුණ හරහා එල්ල විය. එය අනෙකා බලාපොරොත්තු වූවක් බව පෙනුනේ, ඔහුගේ ඉණට යැවුණු දකුණත ආපසු ඇදී ආවේ දිගු උල් යමක් සමඟ වූ හෙයිනි. වළා රැසකින් ආවරණය වන්නට වූ සඳින් ගැළූ අවසන් රැස් දහරින් එම දිගු උල් දෙය මොහොතකට රන්වනින් දිළිසුණි.

එසැණින් සඳ වැසී ගියේ ය. අඳුර අතරින් ඇසුනේ වේගවත් මුෂ්ටි ප්‍රහාර හ ය. කටු පඳුරු මත බරැති සිරුරු වැටෙන හඩ නැවත නැවතත් ඇසුණි.

අවසන, හුස්ම හිර වූ බිළිඳෙකු ඔක්සිජන් බිඳකට දරණ වෙහෙස බඳු සුසුම් ළෑම් සහ දැඟලිලි ශබ්දයන් නැඟී, දීර්ඝ කෙඳිරිල්ලකින් අවසන් විය. ඉන්පසු සියල්ල නිහඬ විය.

කළුවලාවන් අතරින් සඳ මෑත් වන විට සියල්ල නිසල වී තිබුණි. බිම වැටී තිබූ සිරුරේ ඇඟිල්ලකුදු සෙළවුනේ නැත. 

ඒ අතර අනෙකා...

අනෙකා වැටී තිබූ සිරුරේ හිස අසළ උක්කුටියෙන් වාඩි වී සිටියේ ය.

දිගු උල් ආයුධය සහිත ඔහුගේ දකුණත නිසලව වැටී තිබූ සිරුරේ මුහුණ මත නැවත නැවතත් වැරෙන් පතිත විය.

සිරි සිරි හඬින් පොද වැස්ස ඇද හැළෙන්නට ගති.

*    *    *

නො ඉවසිල්ල... මා පෙළමින් තිබිණ. වචනයෙන් කිව ‌නොහැකි හැඟීමක් හාත්පස පැතිර තිබූ අඳුර මා තුළ ඇති කළේ ය.

"පී සී ආනන්ද," ඒ ගැඹුරු කටහඬ මම ඇඳින්නෙමි. සාජන්ට් දැල්කඳුර... මා ඒ දෙසට හැරුණේ නිරායාසයෙනි.

"නම්බර් වන් නයිට් පැට්‍රෝල් ගිය දෙන්න තාම ආවෙ නෑ නේද? "

"ඒක තමයි සර්, මාත් මේ බැලුවෙ."

"ඊළඟට යන්න ඉන්නෙ තමුසෙයි ජනකයි නේද?"

සාජන් මා අසළ නැවතී අඳුර විනිවිදීමට මෙන් මහපාර දෙස බලා සිටියේ ය.

මා සිටි තත්ත්වය ගැන මා තුළ වූයේ නුරුස්නා හැඟීමකි. ඒ, සාජන්ට් නිසා මා තවදුරටත් හුදෙකළා නොවූ නිසා ද, නැතහොත් පරිසරයේ වූ මූසල ගතිය නිසාදැයි වෙන්කර ගැනීම අසීරු කරුණක් විය. 

රාත්‍රිය බියකරු විය. ඒ අඳුර නිසා ම නොවීය. චිරි චිරි හඬින් වට වැස්ස නිසාදෝ හාත්පස රජැයූ ලේ දක්වා කාවදින සීතල, මහපාරේ අනාරක්ෂිත වූවන් ගැන මා තුළ සානුකම්පිත හැඟීමක් ඇති කළේ ය.

"අර මොකද්ද?" සාජන්ට් මා යොමු කළ දෙසට මගේ හිස එක්වනම ‌හැරිණ.

උස් අඳුරු සේයාවක් අප දෙසට උස්පහත් වෙමින් ඇදී ආයේ ය. එයට තරමක වේගයක් තිබූ බව පෙනිණ.

සැණින් පිපිරූ අකුණක ආලෝකයෙන් ඔහුගේ ඇඳුමේ කාකි පැහැය මොහොතකට දිස් විය.

"ප්‍රාන්!" මා ඔහු හැඳින්නේ ළඟට ම ආ පසුය.

"මොකද අයිසෙ පරක්කු? කෝ තමුසෙ එක්ක ගිය වික්‍රම?" සැජන්ට් ඇසුවේ ප්‍රාන් ආලින්දයට ගොඩවීමටත් පෙර ය.

"වික්‍රම?" ඔහුගේ විදැහුණු දෑසේ වූයේ අවංක විස්මය යැයි මට පෙනිණ.

"වික්‍රම තමයි! තමුසෙ එක්කනෙ ගියෙ?"

"දැන්... ඒ කියන්නෙ, වික්‍රම ආවෙ නැද්ද මට කලින්?"

"තමුසෙට කලින්? කුණුහරුප කතා කරනවද අයිසෙ? දෙන්න එකට නෙමෙයිද ආවෙ?" සාජන්ට් ගේ තැන්පත් ස්වරයේ කෝපයක සේයාවකුදු නොවී ය. එහෙත් එය කුණාටුවකට පෙර මුහුද මතුපිට ඇතිවන නිසලතාව වැනි නිහඬ අන්තරායක හැඟීමක් අප තුළ ඇති කළේ ය.

"එකට තමයි ආවෙ ෂැංහයි පබ්එක ළඟට එනකම්..."

"එතෙන්දි...?"

"එතෙන්දි අපට වික්‍රමගෙ මල්ලි හම්බුණා."

"කණිෂ්ක..." මට කියැවිණ.

"අන්න හරි. කණිෂ්ක!"

"මිනිහ මොකද මේ මහ රෑ එතන?"

"මිනිහ ඒකෙ වැඩ කරනවලු සර්"

"ඉතින්...?"

"කණිෂ්ක, වික්‍රම ව පැත්තකට අඬගහගෙන ගිහින් මොන මොනවද කිව්වා. පස්සෙ වික්‍රම මා ළඟට ආවා. 'කණිෂ්ක ට මොනවද තියෙනවලු මට කියන්ඩ.' මිනිහ කිව්වා. 'තමුසෙ වෙපන් එකත් අරගෙන හිමිං හිමිං යනවා. මම ෂෝට්කට් එහෙකින් එන්නම්' කියලා, වික්‍රම මට ටී 56 ත් දීලා. ආපහු හදිස්සියෙන් කණිෂ්ක ළඟට ගියා. ඒ දෙන්නා පබ් එක ඇතුළට යනවා මම දැක්කා..."

"ඉතින්...?"

"ඉතින් මම හෙමින් හෙමින් එන්න ආවා. බස්ටෑන්ඩ් එක ගාව දි මට හිතුණා වික්‍රම එනකල් පොඩඩ්ක් බලන්න. මම එතන තිබ්බ පෙට්ටි කඩේකට ගිහින්, සිගරැට් එකක් පත්තු කරගෙන පාර දිහෑ බලාගෙන හිටියා. සෑහෙන වෙලාවක්... ඒත් වික්‍රමගෙ ලකුණක්වත් නෑ. 

"ඒ පාර මට හිතුණා වික්‍රම සමහර විට වෙන ළඟ පාරකින් ඇවිත් ඇති කියලා. මිනිහ මෙහෙ ටවුමෙ  ම හාදයෙක් නෙ... ඉතින් මම එන්ඩ ආවා."

"හ්ම්!" කියමින් සාජන්ට් තම නිල කාමරය තුළට ගියේ ය. එම හ්ම් ශබ්දයේ ස්වරය මට ඇල්ලුවේ නැත. එනිසා ම අපේ සගයා ඉක්මණින් එතැයි මම ප්‍රාර්ථනා කළෙමි.

නමුත් එය හිස් සිතුවිල්ලක් පමණක් ම විය.

*    *    *

වික්‍රම ගැන තොරතුරක් ලැබුණේ පසුදා ද සවස ය. ඒ ෂැංහයි පබ් එකට යාබද පාලු බිම් තීරුවෙනි.

"පොලිස් රාළහාමි කෙනෙක් මරා දාලා...!"

එසැණින් මුළු පොලිසිය ම කඩි ගුළක් සේ ඇවිස්සුණි. මිනිත්තු කිහිපයක් යද්දී, දෙදෙනෙකු හැර සෙසු සියළු දෙනා ම වූයේ පබ් එකට යාබද වත්තේ ය. පොලිසියේ රැඳුණු කොස්තාපල්වරුන් දෙදෙනා ද රැඳුනේ කැමැත්තකින් නොවේ. නමුත් කලින් දින හෙරොයින් කිලෝ ග්‍රෑමයක් සමඟ අත්අඩංගුවට ගැනුණු තරුණයන් දෙ දෙනා ගේ ආරක්ෂාවට ඔවුන් ගේ රැඳී සිටීම අත්‍යවශ්‍ය විය.

දසුන බියකරු විය...

නිල ඇඳුම ඉරී බොත්තම් කැඩී ගිය මිනිසා කළු පැහැගත් මිදුණු ලේ විලක වැටී සිටියේ ය. ඔහුගේ දකුණතේ වැළමිට සිට මැණික් කටුව දක්වා වූ ප්‍රදේශය මුළුමණින් ම තියුණු ආයුධයකින් හම ගසා තිබුණි. කැටි ගැසුණු ලේ ගුළි නිසා නොවන්නට එය හරියට ම හම ගැසූ මස් ගාතයක් ලෙස පෙනෙන්නට තිබුණි. 

ඔහුගේ ඇසිපිය විවර වී විදැහී තිබුණි. නමුත් ඔහුගේ ඇස් එහි නොවී ය. ඒ වෙනුවට තිබුණේ පිරී කැටි ගැසුණු කළු පැහැ රුධිරයයි. එම මුහුණ වික්‍රමගේ යැයි හඳුනාගත හැකි වූයේ යාන්තමිනි. 

දැඩි පහර දීමකින් නාස්පොල්ල මුළුමණින් ම බිඳ දමා තිබුණි. පොඩි වී ගිය නාස් කුහරයන්ගෙන් දෙපසට ගළා ගොස් කම්මුල් මත මිදී ගිය ලේ දහරා දෙකක් විය. ඉදිරිපස දත් කඩා දමා, හකු දෙකට ද මිනීමරුවා විසින් සමානව සළකනු ලැබ තිබුණෙන් එම පෙදෙස ඉදිමී, ගල් ගැසී, පළින් පල කැඩුණු ඇටකුටු තුඩු පේෂීන් සිදුරු කරගෙන උඩට මතු වී තිබෙනු දක්නට  හැකි විය. 

වික්‍රමගේ කාකි කමිසයේ උඩ බොත්තම් විවරවී තිබුණි. හදවත පසා කළ මාරාත්මක තුවාල දෙකක් මේස් බැනියම මත මිදුණු ලේ කැටි දෙකකින් සළකුණු විය. වැනි ම තවත් තැනක දක්නට තිබුණේ හදවතට ගිළී ගිය දිගු කිණිස්සක කැටයම් කළ ලෝහමය මිටකි. තුවාලවලින් ගැළූ රුධිරය ඔහුගේ මේස් බැනියම මුළුමනින් ම පොඟවා වියළී ගොස් තිබිණ.

මළ සිරුරේ පාදවල සපත්තු හෝ මේස් තිබුණේ නැත. වික්‍රම වමතේ මැදැඟිල්ලේ පළඳාගෙන සිටි සුදු යකඩ මුද්ද තරමක් උඩට විත් තිබෙනු ද, කමිසයේ ඇතුළත ලේ තැවරී ඇති බව ද දක්නට තිබුණි.අවට අඩි දහයක දොළහක පමණ අරයකින් යුතු ප්‍රදේශයේ පඳුරු තැලී පොඩිවී තිබුණේ දරුණු පොර බැදීමක් පිළිබඳව ඉඟි කරමිනි.

වික්‍රමගේ සපත්තු දෙක ද කොස්තාපල් ප්‍රාන් හා ජනක විසින් ඒ අතර ම සොයාගන්නා ලදි. එකක් මළ සිරුරට වම් පසින් වූ අතර, අනෙක තිබුණේ හි හිස කෙළිනි. සපත්තු දෙක ම මළ සිරුරේ සිට අඩි විස්සකට වඩා දුරින් තිබුණි. 

අධිකරණ වෛද්‍ය පරීක්ෂණය කඩිමුඩියේ කෙරෙන අතර, වික්‍රමගේ මරණය පිළිබඳ ව කණිෂ්ක ට දැනුම් දීමට තරුණ ග්‍රාමාරක්ෂක නිලධාරියෙකු සමඟ ‌කොස්තාපල් ප්‍රාන් පිටත් කරන ලදි. කණිෂ්ක, අවාසනාවන්ත පොලිස් නිලධරයා ට සිටි එකම ඤාතියා විය. නමුත් ප්‍රාන් සහ සගයා ඔහු සොයා ගිය කිසිම තැනක ඔවුනට ඔහු හමු වූයේ නැත. ගත වූ රාත්‍රියේ වික්‍රම සමඟ සිටි වේලාවේ සිට කණිෂ්ක පිළිබඳව කිසිම තොරතුරක් දත් කෙනෙකු නගරයේ නොවී ය.

එසේ කණිෂ්ක ද අතුරුදන් විය...

මී ළඟ කොටසට...

Friday, November 26, 2021

එදා අප දුටු චිත්‍රපටයකින් - හිච් - Hitch

මූලික සිද්ධාන්ත...

ගෑණු ළමයෙක් උදේ නැඟිටිනකොට, අධිෂ්ඨාන කරගන්නෙ නෑ "අද කොල්ලෙක් මගෙන් අහන්න නම් එපා" කියලා. නමුත්, කොල්ලෙක් ඇහුවොත්, එයා කියාවි:

"‌ඒකට මේ වෙලාව ඉතා ම නරකයි"

"චුට්ටක් ඈත් වෙලා, මට පොඩ්ඩක් ඉඩ දෙන්න..."

"මම මේ දවස්වල රස්සාවත් එක්ක ගොඩක් බිසී"

 මේ කතා විශ්වාස කරනවද? ඒ ගෑණු ළමයත් විශ්වාස කරන්නෑ ඒ කියන දේවල්.

ඇයි?

එයා කියන්නෙ බොරු.

ඔව්. බොරු. මොකද, ගෑණු ළමයෙක් කියන්නෙ හරිම සුහද කෙනෙක්. එයාට උවමනා නෑ ඔයා ගෙ හිත රිද්දන්න. ඒකයි...

ඇත්තටම එයා කියන්නෙ මෙන්න මේ වගේ දෙයක්...

"යනව යන්ඩ මෙතනිං...!"

එහෙමත් නැත්තං වඩාත් ම වෙන්න පුළුවන් ප්‍රතිචාරය...

"ඔයිට වඩා හොඳට උත්සාහ කරන්න"

ඕනෙ ම ගෑණු ළමයෙක් යාළු කරගන්න පුළුවන්. ඒකට නියම උපක්‍රමය හොයාගන්න වෙනව. 

අන්න එතනදි තමයි ප්‍රේම දොස්තර අවශ්‍ය වෙන්නෙ.


ඇන්ඩි ටෙනන්ට් හදපු චිත්‍රපටයක් - හිච්... මේකෙ රඟපාන්නෙ නාරද බක්මීවැව විල් ස්මිත් සහ ඊවා මෙන්ඩෙස්.

ඇලෙක්ස් හිචන්ස් හෙවත් හිච් (විල් ස්මිත්) ව්‍යාපාරයක් විදිහට කරන්නෙ, ගෑණු ළමයෙක් යාළු කරගන්න පිරිමි උදවියට උපදෙස් දෙන එක. ඔහු නියම විදිහට අදාළ ගෑණු ළමයා ගැන රිසර්ච් කරල, ඇයගෙ හිතට වදින දේවල් ගැන පිරිමියට උපදෙස් දෙනව. මෙය කරන්නෙ ඉතා ම රහසිගතව. 

චිත්‍රපටියේ මුල දි ම ඔහුටත් ගෑණු ළමයෙක් ගැන හිතෙනව. නමුත් ඔහු ගේ වෘත්තිය හෙළිදරව් වීම නිසා, ඒ ප්‍රේම සබඳතාව බිඳෙනව. ඒ අතරෙ, ඔහු කෝටිපති කාන්තාවක් සමඟ ප්‍රේමයක් පටන් ගන්න, ඇගේ උපදේශක මණ්ඩලයේ ඉන්න තරුණයෙකුට උදව් කරනව. ඒ තරුණයා හිච් කියන දේවල් කරන්නේ ම වැරදි විදිහට. නමුත් අර කාන්තාව ඒ වරදින තැන්වලට කැමති වීම නිසා, අර තරුණයාට ආදරය කරන්න පටන් ගන්නව.

අවසානයේ හිච් ට තේරෙනව, ආදරය ගැන ඇත්ත ම ඇත්ත සිද්ධාන්තය මොකක්ද කියලා...

ඒ මොකද්ද කියලා බලන්න, මෙන්න ටොරන්ට් එක,

මෙන්න අයිඑම්ඩීබී දත්ත.

මේ චිත්‍රපටිය ඇසුරින් තමයි, සල්මාන් ඛාන් රඟපෑ, පාට්නර් චිත්‍රපටිය හැදුවෙ...

Wednesday, November 24, 2021

අරුම ගමන

I

දම්පිල්ලෑව තව මත් අලුත් පන්නයට වඩා පරණ පන්නයට සමාන පිටිසර ගමෙකි. සේතන් හාමි මුළු ගමේ ම වැඩි හිටියා ය. අනූ අවුරුද්දක් පමණ වයසැති සේතන් හාමි ගමේ කා ගේත් ආදරය දිනා ගත්තේ ය. ආ ගිය කො තැන දීත් ගැමියෝ ඔහු හරසරින් ම පිළිගත් හ. ගමේ කවුරුනුත් පාහේ ඔහු ඇමැතූයේ "සේතන් සීයා" කියා ය. 

වයස තරමට අබල දුබල නො වූ ඔහු ගේ කය කඳ දකින්නන් හට ඔහු තරුණ අවදියේ දී කළැයි ඔහු ම කියන සපන්කම්වලින් වැඩි හරියක් විශ්වාස කරන්නට අමාරුවෙක් නැති. කඩපිලට ගිය ද, අනෙක් තැනකට ගිය ද ඔහුට අසන්නන් ගෙන් හිඟයෙක් නො වී. ඔහු ගේ කතාවට කන් දීම මිස හරස් කැපීමක් කැරුණේ ඉතා කලාතුරෙකිනි. කියන කවර කතාවත් තමා ගේ අත්දැකීමක් ලෙස කීම ඔහු ගේ පුරුද්ද ය. ඒ හැම අත්දැකීමක් ම ඔහුට කන් දෙන්නන් ගේ මතක සීමාවෙන් එහා වීම ඔහුට ‌ලොකු වාසියෙකි.


දිනක් සේතන් හාමි, සවස් මානයේ සිරිත් පරිදි පුංචිනා ගේ කෝපි කඩේට එද්දී එහි වෙන දා නැති කලබල ගතියෙක් වී. නොඑක් තරාතිරමේ ගෑනු, පිරිමි, ළමයි තිස් දෙනෙක් පමණ එහි රැස් ව සිටිය හ. සේතන් හාමි විමැසිලිමත් ව වට පිට බලද්දී එහි වූ ගැට වරයෙක්, "සේතන් සීයේ, අද අප වන්දනාවේ යන්නයි. සීයාත් එනවා ද අප එක්ක යන්නටැ" යි කියමින් ඔහු ගේ කුකුස දුරු කෙළේ ය. "කොහි ද යන්නට කල්පනාව? මා නොගිය දිහාවෙක නම් බලමු; මටත් තව ම බැරි නෑ එහෙම ගමනක් බිමනක්" යනුයෙන් සේතන් හාමි කීයේ මේ සිංහලේ යා යුතු හැම තැනක ම තමා ගොස් ඇති බව අඟවමිනි. "අප පොළොන්නරු..........." යි පිරිසේ එකකු යමක් කියන්නට කට ගත්තා විතරයි සේතන් හාමි යළි දෙඩී ය.

"අපෝයි; පොළොන්නරු ද? ඉස්සර ඔය හිරියාලේ පළාතේ දුම්කොළ වේළීමේ ගියා ම අප උදේ ගිහින් හවස එනවා නොවැ? ගණන් කළොත් මගේ මේ ඉසේ කෙස් ගණනේ ගිහින් නැතෑ පොළොන්නරු. කලක් මා එහි කුඹුරු කෑල්ලකුත් වැඩ කළා.

එ හැම ගමනකට ම වඩා අගේ ඇති විදියකටත් මා වතාවක් නොමිලේ ම නිකම් ම පොළොන්නරු ගියා. එහෙම ගමනක් නම් මා බණ පොතේ වත් අහලා නෑ. දැන් මිනිසුන් නම් ඇහුවත් විස්වාස කරන්නේත් නැති, හරි වැඩක් ඒක."

"ආ එහෙ නම් ඒක බොහොම රහ කතාවක් වෙන්න ඇති. සේතන් සීයාත් ගුවනින් වත් ගියා දැ" යි කියමින් එහි වූවෙක් සේතන් හාමිට කතාවට පට පෑදී ය.

"ගුවනින් නම් තමා. ඒ වුණාට ඔය දැන් මිනිසුන් වාගේ දඬුමොනරෙන් නො වේ."

"හා, හරි, හරි, මා දන්නවා. සේතන් සීයා ඒ කාලේ හරි කුරුල්ලා නොවැ"යි කීයේ එහි වූ කටකාර ගැටවරයෙකි.

"මේ, ළමයි විහිළු කරන්න එපා. හා, සීයා කියන්න අපට ඒ කතාව. අපේ වාහනය එන්නත් තව ටිකක් පමයි. පුංචිනා හාමි, සේතන් සීයාට දමන්න හොඳට සැරට කෝපි කෝප්යක් මා ගණනේ. ඔන්න අපි සේරම නිස්සද්දයි. දැන් ඉතින් කියන්නැ"යි ආරාධනා කෙළේ මැදි වියේ ගැමියෙකි.

"හා, ඔන්න එහෙ නම් හරස් නො කපා අහ ගන්නවා. මට පමා නො වී යන්නත් ඕනෑ"

"නෑ, නෑ, හරස් කැපිලි නෑ. අහනවා ම පමණයි. සේතන් සීයා කියන්න."

සේතන් හාමි රැල් බුරුල් හැර, උගුර පාදා, දකුණ'තේ මාපටැඟිල්ලෙන් හා මැදැඟිල්ලෙන් හා රවුළ දෑතට පීරා හොඳට හරි ගැහී ඉඳ ගත්තේ ය.

පුංචිනා කඩිමුඩියේ පිළියෙල කළ කෝපි කෝප්පය මහ හරසරින් උන් දෑට පිළිගැන්වූ.

පළමු වන කෝපි උගුරේ රස විමසා පුංචිනා දෙස කරුණාවෙන් බලා තලුමරා හේ කතාව ඇරැඹී.

II

"මේක ළමයිනේ, අපේ විදානෙ මාමාත් ඉන්න කාලෙ වැඩක්.

ඔව්, මා සලෝ කාලෙටත් ඉස්සර.

දවසක් මාත් ගියා උන් දෑ ගේ ගොයම් කයියකට. ඒ කාලේ විදානෙ මාමා ගේ ගොයම් කයියක් කීවා ම හරියට මේ කාලේ මහ මඟුල් ගෙදරක් වාගෙයි. වැඩ කරන කාටත් හිතේ හැටියට කෑම, බීම, සැලකිලි. උන්දෑට හිතේ හැටියට දෙන්නටත් ඕනෑ තරම් තුබුණා නොවැ?

මට තව ම මතකයි එ දා උදේ ඇඹුලට ගෙනත් තුබුණු ඉඹුල් කිරිබත් ගෙඩියක් අද නම් තුන් දෙනෙකුට කා ලාත් ඉවර කරන්න බෑ. මාත් ගෙදරින් හිස් බඩ ම ගියේ. ඉඹුල් ගෙඩි දෙකකට වග කියලා අනෙක් අය එක්ක බැස්සා කුඹුරට. අපි ඔක්කෝම පිරිමි හතළිහයි ගොයම් කැපිල්ල්ලට; කොළ එකතු කරන්න අදින්න ගෑනු විස්සයි; කෑම් බීම් බුලත් ආදිය සපයන්න තව ගැටවරයෝ හත් අට දෙනෙක්. ඔක්කෝම හැත්තෑ පහක් විතර වුණා.

ඒ කාලේ ‌ගොයම් කැපිල්ලත් දැන් වගේ යැ?

කවි කියන අය ද, අඩි තාලමට කපන අය ද,

මාලක්කමින් කපන අය ද,

බලන්න හැඩ වැඩේ.

එපමණ යැ, පැයෙන් පැයට කපන තැනට ගෙනත් නොවැ තේ කෝපි කෑම බීම් අල්ලන්නේ. වැඩේ හැටි තමා. ඉර හැරිලා සිංහල පෑ බාගයක් යන්නත් ඉස්සර වෙලා විදානෙ මාමා ගේ දෑමුණක යාය ම කැපී හමාරයි.

වැඩේ හමාර වෙන්නත් කලින් ම ඇඹුලත් කමතට ම ආවා. හැම දෙන ම එ තැනින් ම ගඟට බැහැලා අත කට සෝදා ගෙන හිත බඩ පුරා ඇඹුල සප්පායම් වුණා. වැඩේ හමාරයි; පිරිස යන්න හැරුණා. මායි තව දෙතුන් දෙනෙකුයි නැවතිලා කමතට ඇද දමා තුබුණු ගොයම්, කොළ ගැහුවා.ඉර බහින්න ඔන්න මෙන්න කියන වේලාව වන විට ඒ වැඩෙත් හමාරයි; මාත් ගියා ගෙදර ගොංමං ‌වේලාවෙ.

ගෙදර ගියාට මගේ හිත එ දා මට ගෙදර ඉන්නට ඉඩ දෙන්නේ ම නෑ. දවල් ඇඹුලෙ බර එතෙකුත් ඇරිලා නෑ. ටික වේලාවක් නිහොල්මනේ ඉඳ ලා හොඳට පහේ ඇති ව විටක් සප්පායම් වුණා; තුවක්කුවට තරමක ඩෙිල්ලක් කොටා ගෙන-ඇයි ඉතින් දැන් කාලේ වගේ පතරොම් තුවක්කු යැ ඒ කාලේ අපට තුබුණේ-ගියා ගල්ලේ කැලේ පැත්තේ හාවුන් හේම පනීවි දැයි බලන්න.

ඒ වැඩේට කියා පූ තැන තමා අර හිඹුටු ගොල්ලේ තුබුණු මහ කහට ගහ. කහට ගහට නැඟලා හොඳ දෙබළෙක ඉඳ ගත්තා. පොඩි වැහි පොදකුත් ගහලා ගියා. හඳත්, පායා ආවා. "හොඳ පදම" කියා මට ඉබේ ම කියවුණා.

පැයක් හමාරක් ගියා. හාවකු තියා හා පුලුටක් වත් නෑ. වෙන දා නම් පැයක් යන කොට හා ගෙඩියන් දෙ දෙනෙකු වත් කහට ගහට නංවනවා. මෙ දා නෑ හෝඩුවාවක් වත්. මේ වන විට මගේ ඔළුව කැරකැවෙනවා වාගේ දැනුණා. බුලත් විට හිතුවාට වඩා සැරට වැදුණා. දිය තිබහා වාගේ දැනෙන්නටත් පටන් ගත්තා. කීප විටක් ම ගෙදර යන්නත් හිතුණා. ඒත් හිස් අතින් යන්නත් හිතට මඳි. මා තව ටිකක් පොරොත්තු වුණා.

අනේ ‌මෙහෙ ම ඉන්න අතරෙ දී මට පෙනෙන්න වුණා හොඳට හතර අතට වලු බර වුණු නාම්බං පොල් ගහක් ඇවිත් මේ කහට ගහේ ගැටෙනවා. මට පුදුමයි; මගේ මතට පෙනෙනවා ද? මට හීනයක් පෙනෙනවා ද කියා තෝරා බේරා ගන්න බැරි වුණා.

පොල් අතු, හඳ එළියේ දිලි දිලී හීන් හුළඟෙ සැලි සැලී මගේ ඇඟේ ගැටෙනවා. කොයි එක වුණත් කමක් නෑ කියා එක හිත් හිතා ගෙන තුවක්කුවත් ඇර ගෙන මා මාරු වුණා පොල් කරටියට. හොඳට හරි ගැහී ඉඳ ගෙන වෑවර ගෙඩියක් කඩා, ඉණේ තුබුණු දුනු පිහියෙන් ම ඇස්ස ගසා ගෙන බීවා. නිඳිමත ගතියයි, ඇල් සුළඟයි, ගහේ පැද්දිල්ලයි, අර මතයි ඔක්කෝ ම එකටඑකතු වෙලා මට නිකම් පවන් සලන්නා වාගේ දැනුණා. මට මතක් වුණා පන්සලේ ලොකු හාමුදුරුවන් දවසක් සවස පරණ කවි පොතක් කියවද්දී කීවා ඔන්න ඔය කොහේ දෝ තැනෙක ගහකට නැඟලා ඇල් සුළං විඳ විඳ රැයක් ගෙවන එක රජ සැප* විඳින්නා වාගේ කියා. මට කවිය මතක නෑ. ඒත් කතාව නම් ඇත්ත බව මටත් තේරුණා. රජ නො වී මා රජ සැප වින්දා පොල් කරටියේ.

හඳ එළියයි

ඇල් සුළඟයි

විටේ සැරයි

ඔළුවෙ බරයි

මා අමුතු ලොවකට ගෙන යනවා වාගේ දැනුණා. ඇසි පියවුණා මට දැනුණේ ම නෑ. පාන්දර කුරුලු අඬට තමා ඇහැ ඇරුණේ. අවදි වෙලා බලන කොට වටින් ගොඩින් එළි වේ ගෙන එනවා. බලන බලන පැත්තේ මහ අමුතු. අර කහට ගහත් නෑ; හිඹුටු ගොල්ලත් නෑ; කොටින් ම කියනවා නම් ගල්ලේ කැලේ පැත්තේ හැන්දෑවේ තුබුණු එකක් වත් නෑ.

කුරුලු අඬත් අමුතුයි;

වට පිට ගහ කොළත් අමුතුයි;

හුළඟත් අමුතුයි;

මේ කුමන විලම්බීතයක් ද කියා හොඳට ඇහැ පිහ දමා බැලුවා. ඔය තියෙන්නෙ මා ළඟ ම වට දහයක තරමේ මහ පලු ගහක්; අනෙක් අතින් ඊට කුඩා නැති වල් මිල්ල ගහක්.

කාට කියන්න ද?

දෙවියන් ගේ පිහිටයි.

මා ඉන්නේ මේ හද්දා වන්නි මූකළානෙක නොවැ?

කොයි දේ වුණත් මට නොවැ? කමෙක් නෑ කියා සිතමින් බැලුවා තුවක්කුව. කතරගම හාමුදුරුවන් ගෙ බැල්ම. තුවක්කුව පයට හිරවුණු ගමන් ම තියෙනවා.

තුවක්කුව අතට ගෙන

අර මා හිටි පොල් ගහින් බැස්සා.

බැස්සේ කොහෙට ද කියා ඇහුවා ම නොවැ වැඩේ.

වට හයක් තරම මහත බඹ ගණනක් දිග දැවැන්ත පිඹුරු තඩියකු ගේ පිටට නොවැ පා තිබ්බේ. ඒකා දැක්කා ම මගේ හතර හන්දි හිරි වැටුණා. මේ දැනුත් මතක් වෙද්දී ඇඟේ හී ගඩු පිපෙනවා.

හුළං පන්දුවක් වාගේ, ඒ මහ වනේ, බඹ ගණනක් ඈතට මා විසි කෙළේ කවර දෙවියා ද කියා මා තව ම වත් දන්නේ නෑ.

මා පණ බියේ වෙවුලුවාට අනේ ඒ පිඹුරු රජා මා දිහෑ බැලුවේ වත් නෑ. මහ ඉඩෝර කාලෙක මාඔය ගලන්නා වාගේ බොහෝ ම සාන්ත දාන්ත විදියට ඔහේ ඇදී ගියා.

III

පිඹුරා එක්ක ම මා ආ පොල් ගහත් යනවා. ඒකයි ලොකු ම පුදුමෙ. හිත තද කැ‌ර ගෙන මා ටිකක් ළං වෙලා බැලුවා. එත කොටයි වැඩේ හැටි තේරුණේ.

ඔන්න මේ පිඹුරා තරමක් පුංචි කාලේ ගිලපු ගෝණ තඩියකු ගේ අං පඳුරේ එක කරුවක් උගේ පිට හිල් කැර ගෙන උඩට ඇවිත්; මෙහෙම තියෙද්දී වේළී වැටුණු පොල් ගෙඩියක් ඒකේ ඇවිණී තිබී එ තැන පැළ වෙලා;

පිඹුරු කඳට මුල් ඇද ලා;

ලොකු වෙලා වැවිලා පීදිලා, දැන් මහ ගහක්.

පිඹුරාට මේක නිකම් කුළු මීමකු ගේ අඟේ පැටලුණු මකුළු දැලක් වාගෙ. ඇයි මූ ආඳාගල වාගේ නොවැ දිග මහත. ඉතින් අනේ පිඹූරා නොපෙනෙන දුරට ඇදෙන තුරු බලා සිටි මා උස ගහකට නැඟලා බැලුවා ගම්මානයක් පෙනෙ‌න හරියෙක තියෙනවා ද කියා.

ඈත කඩපෙළක ගෙවල් රැස මට පෙනුණ හරියට අහිගුණ්ඨික වාඩියක් වාගේ. ගිහින් බැහැ ලා ඒ අතට මූණ ලා කැලේ යටින් හීන් හීන් සැරේ මාත් ඇදුණා.

ගිහින් ගිහින් මතු වුණේ කො තැනින් ද? හරියට ම දෙමළ මහ සෑ මළුවෙන්. ඔව්, පොළොන්නරුවේ තමා.

කාට කියන්න ද?

මටත් බියයි; බියට වැඩියි පුදුමෙ; පුදුමෙට වැඩියි විළි ලජ්ජාව; ඇයි අම්මේ අර පරණ අඳුනන එකකු හේම බැරි වෙලාවත් හමු වුණා නම් ලජ්ජාවේ පණ යන වැඩේ. ඇයි මා තව මත් පෙර දා ගොයම් කයියට යද්දී ඇඳ ගෙන ගිය ඇඳුමෙන් නොවැ? කෝකටත් කියා, මළුවටත් ඇවිත් නිකම් යන එක මගෙ හිතට හරි නැති නිසා දෙමළ මහ සෑයට ඒ වේලාවේ මතක් වුණු ගාතා දෙක තුනක් කියා වැඳ, හීන් සීරුවේ කැලේට ම ආපසු ඇදුණා.

පෙර දා කෑ ඇඹුලේ රහත් දැන් ඉවරයි. කුස පණුවන් පෝය හේවිසිය පටන් ගන්නත් ළඟයි. මා වට පිට බැලුවා. අනේ, අයියනායක දෙවියන් ගේ පිහිටයි. බැලූ බැලූ අතින් එක එක ජාතියේ ගඩා ගෙඩි ඉබේට. ඕවා කකා මා කැලයේ ම ගත කළා මුළු දහවල් දවස ම, රෑ වුණා ම වත් යන විදියක් බලන්න හිතා ගෙන. ඉරත් බැහැ ගෙන යනවා. ඒත් හැම එකට ම එක වෙඩිල්ල නොවැ තියෙන්නෙ. ඒක ඉවර කැර ගෙන පුළුවනෑ. උහුලා ගෙන හිටියා ඔහේ පලයන් කියා. ඔයින් මෙයින් ඇඳිරි වුණා; මා තව මත් කැලේ මැද ම දහ දිවැස් බලනවා. ටික වේලාවක් කල්පනා කරමින් හිටිද්දී මට ඇහුණා කැලේ බිඳ ගෙන එන අඬක්. අඬින් ම දැනුණා වැඩේ. සූදානම් සැරීරේ කියා මා නැංගා ළඟ ම තුබුණ රූස්ස බුරුත ගහකට. නැඟලා අඬ ආ අත බැලුවා ම මට පෙනෙනවා හරියට පෙරහර වාගේ එනවා එක එක තරමේ අලි රංචුවක්. මොවුන් ඇවිත් එක තැනෙක හොඳට සංවර වෙලා ඉස්කෝල ළමයින් ගේ පඞ්ක්තියක් වාගේ කවයට හිටියා මූණ ඇතුළු අතට හරවා ගෙන, ඒ කවයට අහු වුණා උදැලු මිටක් තරම කඳ ඇති, බඹ එක හමාරක් තරම උස, අතු ටික හරියට වාත්තු කළා වාගේ එක මට්ටමට කුඩේ හැඩේට වැවුණු පොඩි ගහක්. මේ අලි රළ දණ නමා හොඬ දිග හැර බිම තමා ඔය පැළෑටියට වැන්දා. වටේ ඇවිද ඇවිද හරියට උපාසක පිරිසක් කැලැණි වෙහෙර වටේ පාන් පවත්වන්නා වාගේ, මේ ගහට ආචාර කළා පෑ බාගයක් පමණ. මේ වන්දනාව කැර ලා ඔවුන් ගියා ඈත පෙනුණු වෑපිට දෙසට.

මට මතක් වුණා, මේ අලි වැඳුම් කරන්නේ මදාරා ගහට බව. ආ ගමනින් වැඩක් ගන්න හිතා ගෙන මාත් ගියා අර පුදුම ගස ළගට. ළං වෙන කොට ම දැනුණා ගහේ රඟ. මේ ලෝකෙ ආයෙ තැනෙක එහෙම සුවඳක් මා අහලා නෑ මේ වයසට. මලුත් නැති ව මේ තරම් සුවඳ කොට, මල් වාරේ නම් කොහොමට ඇති ද කියා මට හිතුණා. ආසාවේ බැරිකමට ම ආරස්සාවටත් එක්ක කියා මිටි රියනක් තරම් දිග පොඩි කෑල්ලක්, දෙවියන් ගේ පිහිටයි කියා මාත් කපා ගත්තා. ඒකත් අතේ තියා ගෙන මා ආයේ කල්පනා වට වැටුණේ ආපසු ගෙදර යෑම ගැනයි; ඇයි අම්මේ අතේ තඹයක් නැති ව ගවු ගණනක් යන හැටි හිතමුකො; පාරේ බැහැලා හිඟා කකා එන්නයැ? වැඩක් පළක් කරන්න ඒ හදිසියේ හොයන එකත් ලේසි නෑ; ඒ කොයි එකටත් මිනිහකුට මූණ දෙන්න තරම් ඇඳුමක් බැඳුමක් වත් තුබුණයැ. මා නම දන්නා එක ම දෙවියකු වත් බඹකු වත් නෑර මතක් කළා. එ තෙක් සංසාරේ කළ තාක් හැම පින් ම ඒ ඇත්තන් ඇතුළු තිස් තුන් කෝටියක් දෙවියන්ට පවරා කැලේ ගිගුම් දී ගෙන යන්න"ආකසට්ඨාච භුම්මට්ඨා" ගාතාව තුන් සැරයක් කීවා.

අනේ ඇත්තට ඒ කියා කට ගන්න ලැබුණේ නෑ "තව ටිකකින් ආ හැටියට පල" කියා ඊට අවුරුදු ගණනකට ඉහත මළ අපේ ලොකු සීයා කියනවා ඇහුණා.

ඒ හඬ ඇහිලා වට පිට බලන මට පෙනුණෙ අර පොල් ගහ කැලේ අතරින් ඇදෙනවා. එ තැන ම තුබුණු වීර ගහට ‌බඩ ගාලා බලා හිටියා. ඔය එන්නේ පිඹුරු වාහනේ. මට ම පුදුමයි. ඇඳිරිය නිසා පිඹුරු කඳ හොඳට පෙනුණේ නෑ. ඇස් දෙක තමා බලන්න වැඩේ. ආයේ නෑ පසළොස්වක දාට පායා ගෙන එන හඳ වාගේ මදටිය පාට; තරමත් ඊට කුඩා නෑ; අමුත්තකට තුබුණෙ ළඟ ළඟ දෙකක් තිබීම විතරයි. ඉතින් අනේ දෙවියන් බුදුන් සිහි කැර ගෙන තුවක්කුවත් මිරිකා ගෙන බලා උන්නා. මේ ඇවිත් හිටියේ මා හිටි වීර ගහ ළඟ හරියට පුස් රතේ ආවා වගේ.

මාත් "නමෝ බුද්දාය" කියා ගෙන මාරු වුණා පොල් කරටියට. කවර දෙවියන් ගේ වුණත් අර කුරුම්බා බල බලා ඒ වේලාවේත් හිටියැකෑ පණ ඇති මිනිහකුට. මා කලින් දා වාගේ ම වෑවරයක් බීවා. අනේ ඒක බීවා විතරයි. හරියට නිදි බේතක් ගිල්ලා වාගේ මගේ ඇස් දෙක බර වුණා.

උදේ කපුටු අඬින් අවදි වෙද්දී මා උන් පොල් ගහ අර කහට ගහේ වදිනවා. කහට ගහින් බහින්නට පෙර ම මට පෙනුණ අපේ යාළුවන් එ දා මා හොයන්නට මුළු ගල්ලේ කැලේ ම පීරා තුබුණු බව. ගහින් බැස්සා විතරයි ආයේ වට පිට බැලුවේ නෑ මා හැල්මේ ම ගියා ගෙදර යන්න. පන්සල හරියේ යන කොට මට ඈත වෙලේ මහ නියර ඔස්‌සේ අපේ මායියයි නැන්දම්මයි බාගෙට මැරුණු ගණනට වැනි වැනී යනවා පෙනුණා. යන හැඩෙන් ම මා දැන ගත්තා එකත් එකට මේ දෙන්නා අංජනං එළියක් බලවන්න මේ වයිතාලේ ම පොඩි කපුරාල හම්බ වෙන්න යන බව. මා හූවක් කියා ලා මේ දෙන්නා නතර කළා; හූව ඇඳිනලා දෙන්නා ම හැරී බැලුවා. ඉර එක්ක ම හඳක් පායනවා වාගේ මට පෙනුණා."

සේතන් හාමි ඊළඟ වැකිය පටන් ගන්නට පෙර ම වන්දනා බසය එන අඬ ඇසිණි.

"හා, දැන් ඇති. අනෙක් හරිය ආයේ දාකැ"යි කියමින් සේතන් හාමි පුංචිනා ගේ කාටත් පොදු බලත් තටුව අතට ගත්තේ ය.

---------------------

* මයුර සන්දේශයේ ඒන

නඳව  සයුරු ළෙල එන රල සළු සලන්නේ

සොඳව  සුපිපි තුරු සේසත් සෙ      වන්නේ

රදව  ලබන සැප එතෙකින්     ලබන්නේ

රදව  මියුර සයුර සැ             මිරි පැන්නේ

යන කවිය සඳහා කියැවිණි.


හැත්තෑව දශක‌යේ භාවිත වුණු පස්වන ප්‍රමාණයේ කියවීම් පොතේ තිබූ මේ කතාව සොයා දීම සහ නිර්ලෝභීව එය අප සමඟ බෙදා ගැනීම ගැන ජයන්ති බෝප ගම්මන සහ සාරා ගුණසේකර දෙපළ ට මුළු හදවතින් ම ස්තූති කරමි.

Saturday, November 20, 2021

වෙනස


"මට මේ පේන්නෙ හීනයක් ද? මේක නම් වෙන්ඩ බැරි දෙයක්. මං මේ ඇවිත් ඉන්නෙ දිවියලෝකෙට ද? ඒත් දිවියලෝකෙට මහ පොළොවෙ ඉඳල පයින් ගිය හැකැ? මොකක් උණත් මට මේ පෙනෙන්නෙ අනුරාදපුරේ නං නෙවෙයි."

වන රේඛාවට නුදුරින් පිහිටි ගල්පරයේ ගෑවෙමින් අහසට නැඟුණු වීර ගහ දිගේ වඳුරෙකු මෙන් බඩගාගෙන ගොස් මුදුන් අත්තට වී අවට බැලූ 'චාරක' මවිත විය. ගස් පට්ටා හා කොළවලින් තනා ගත් අමුතු ම පන්නයේ ඇඳුමකින් යන්තම් විළි වසාගෙනසිටි ඔහුගේ ශරීරය, වලසෙකුගේ මෙන් ඝනව වැඩුණු ලොමින් වැසී ඇත. මතු වී පෙනෙන මස් ගොබවලින් යුත් අත් පා යකඩ මෙන් ශක්තිමත් බව පෙනේ. හැඩපලු ගෙතුණු තඹවන් කෙස් කලඹ, දෙකන් දෙවුර හා පිටේ පෙදෙසක් ද වැසී යන සේ නිදැල්ලේ එල්ලෙයි. කිතුල් කෙඳි මෙන් ඝන ව වැඩුණු රැවුල ද හිස කෙස් මෙන් ම තඹවන්ය. කහට බැඳුණු දත් හා දිගට වැඩුණු නිය ද මිනිහෙකුට වඩා කැලෑ සතෙකුට හිමි ලක්ෂණ චාරක කෙරෙහි ඇති කරයි. අතේ දුනු හී හෝ වෙනත් අවි ආයුධ නැති නිසා ඔහු වැද්දෙකැයි සිතීම ද අපහසුය.

"මං පුංචි කාලෙ අනුරාදපුරේ සිරිමාබෝ හාමුදුරුවොයි, තූපාරාමෙයි අඳින්ඩ අපුච්චත් එක්ක දෙතුන් පාරක් ඇවිත් තියෙනව. අනුරාදපුරේ හැටි මට හොඳට මතකයි. වෙන්ඩ බෑ; වෙන්ඩ බෑ; මට මේ පෙනෙන්නෙ නං අනුරාදපුරේ වෙන්ඩ බෑ. අපේ අපුච්ච මාත් උස්සාගෙන කැලෑ වැදුණෙත් අපි අනුරාදපුරේ යන්ඩ හිතාගෙන හිටි දවසකට ඉස්සරින්දා හැන්දෑවෙ. එතකොට මට වයස අවුරුදු හත අටකට වඩා නැතුව ඇති. ඒ්ත් මට හොඳට මතකයි. එදා ඉඳල ‌මේ මෑතක් වෙනකල් ම, අපේ අපුච්චයි මායි ගමරට ගැන කතා කළා. ඒක හින්ද මට හොඳට ම මතකයි. අපේ ගේ තිබුණෙ කොළොං ඔය අද්දර. ඒ ගෙයි තිබුණෙ එක කාමරයයි. ඒකට කිව්වෙ ඇතුල් ගේ කියල. අපි කැලේ දි හිටිය ගල්ගෙටත් වඩා අපේ ගේ කරුවලයි. වරිච්චි බැඳල, මැටි ගහල හදාපු ගෙයි බිත්තියෙ මුව අං තට්ටු, ගෝන අං තට්ටු හයි කරල තිබුණා. අපුච්ච හේනට යනකොට වතුර ගෙනියන ලබු කැටේ එල්ලල තිබුණෙත් ඒ අං තට්ටුවක. ගෙයි ඉස්සරහ පිළ කෙළවරේ ලී කණු හිටවලා තිබුණා. ඒ ලී කණු උඩ තමයි යටලීය තිබුණෙ. වහලෙ හෙවිල්ලලා තිබුණෙ පිදුරුවලින්. අපේ අපුච්චගෙ වාංහං දෙක තුනක් යටලීයටයි, වහලෙටයි අතරෙ හිර කරල තිබුණා. ගෙපිළ මිදුලෙ ඉඳල හුඟක් උසයි. මං ඒ දවස්වල යටලීයෙ එල්ලිලා ඔංචිලි පදිනව.

මං ඒ පිළේ දිගෑදිල ඉන්නකොට තමයි එදා මාම හති දාගෙන දුවගෙන ආවෙ. එතකොට අපුච්ච හිටියෙ ගේ ඉස්සරහ මඩුවෙ. ඒ මඩුවෙ තමයි අපේ කුරක්කන් අටුවයි, වී බිස්සයි තිබුණෙ. පිටින් කවුරුවත් ම ආවහම රෑට නිදාගන්නෙත් ඒ මඩුවෙ. එදා අපුච්ච හිටියෙ කුරක්කන් රොටි හද හදා. මාම ඇවිත් අපුච්චට මොකක්දෝ කිව්වා. අපුච්ච බොහොම කලබල වෙලා කුරක්කන් රොටි දෙක තුනකුත් ඔ‌ොඩක්කුවෙ දාගෙන මාත් උස්සගෙන කැලෑ වැදුණා. මට කතා නොකර ඉන්ඩ කිව්ව හින්ද මං මොකුත් ම ඇහුවෙ නෑ. අපි එදා කැලේ ඈතට ඈතට ගියා. 

අපේ ගේ ළඟ තවත් ගෙයක් තිබුණා. ඒකත් අපේ ගේ වගේ මයි. ඒ කාලෙ අනුරාදපුරේ ලොකු ගේකට තිබුණෙ දෙමළ රජ්ජුරුවන්ගෙ මාළිගාව විතරයි. ඒකෙ වහලෙට පෙති උළු හෙවිල්ලල තිබුණා. ඒත් මට මේ පෙනෙන ගේ ඒ මාළිගාවටත් වඩා ලොකු එකක් වගෙයි. ඒකෙ වහලෙ වලාකුල්වල ගෑවෙනව. බැහැගෙන එන ඉරේ එළිය වැටිල එ ගෙයි වහලෙ දිලිහෙනව. ඒක පිදුරු හෙවිල්ලපු වහලෙකුත් නොවෙයි. උළු හෙවිල්ලපු වහලක් වෙන්ඩත් බෑ. එව්ව මෙහෙම දිලිහෙන්නෙ නෑ.

අර ඊට එහායින් ආකාසෙට අනින්ඩ හදපු උලක් වගේ පේන්නෙ මොකක් ද? ඒ උල අග තාරුකාවක් ඇමිණිලා වගේ පේනවා. අහසට උලෙන් අනින කොට තාරුකාවක් ඇමිණෙන්ඩ ඇති. ඒත් කාට ද පුළුවන් ඔච්චර දිග උලක් වාරු කරගෙන ආකාසෙට අනින්ඩ? මට මොකුත් ම හිතාගන්ඩ අමාරුයි. කොහොම උණත් මට මේ පේන්නෙ නං අනුරාදපුරේ නෙවෙයි. මදැයි අපේ අපුච්චගෙ කීමට ගම රට හොයා ගෙන ආව?

එදා අපි කැලේ ඈතට ඈතට ගිහින් අන්තිමේදි ගල් ගේක පදිංචි උණා. අපි කටුවල, හිරිතල වාගෙ අල ජාති හාරල අළුයට හංගල, උඩින් ගින්දර ගහල තම්බගෙන කකා, ගෙඩි ජාති කකා කොච්චර කල් හිටිය ද? අපුච්ච කැලේ තනිකර දාල යන්ඩ මං කැමති උණේ නෑ. දැන් ඉතින් අපුච්චත් ඉවරයි. උන්දෑ පහු උණු පාළොස්වක දා අන්තිමට මට කිව්ව "පුතේ මං හෙට ඒළිවෙනකල් වත් ඉන්න එකක් නෑ, උඹ අනුරාදපුරේට ආපහු ගිහින් එහෙ ඉන්න නෑදෑයො හොයාගෙන ඉ‌ඳින්," කියල. ඊට පස්සෙ ආය උන්දෑ කතා කළේ වත්, ඇස් ඇරියෙ වත් නෑ. මට ඒ දවස්වල අපේ අපුච්ච අත දික් කරල "පුතේ අනුරාදපුරේ තියෙන්නෙ ආං අර ඉසව්වෙ," කියල පෙන්නුව. මං ආවෙ ඒ ඉසව්ව බලාගෙනයි. ඒත් මට මේ පෙනෙන්නෙ අනුරාදපුරේ වෙන්ඩ බෑ.

මං කොහොම උණත් කැලෑවෙන් එළියට ගිහින් ගම්මානෙකට සේන්දු වෙන්ඩ ඕනෑ. එතකොට අනුරාදපුරේ තියෙන දිහා හොයා ගන්ඩ පුළුවන් වෙයි.

චාරක ගහට නැග්ගාටත් වඩා වේගයෙන් බිමට බැස නාම්බං ගෝනෙකු මෙන් පඳුරු අතරින් ඉදිරියට ඇදුණේය. ඔහුට දැන් ඕනෑ කරන්නේ නිස්කලංකව කතාබහ කිරීම පිණීස ගම්වැසියෙකු හමුවීමයි. ගම්වැසියන් කීප දෙනෙකු එක් වර මුණ ගැසීමට ඔහු කැමති නැත. මුලින් ම තමන්ගේ වත ගොත එක් කෙනෙකුට පමණක් කියන්ට අවස්ථාවක් ලබා ගැනීම ඔහුගේ බලාපොරොත්තුවයි. එක දිගට ම ගලා ගෙන එන අවුල් සිතිවිලිත්, පිළීවෙළක් නොමැතිව හැදී වැඩී ඇති රූස්ස ගස් හා කටු පඳුරුත් පසු කරමින් "සරස් බරස් සිටිස් සුටුස්" හඬ නංවමින්, දිරා ගිය කොළ රොඩු හා අතු රිකිලි දෙපයින් තළ තළා ඉදිරියට ඇදෙන ඔහු ඉද්ද ගැසුවාක් මෙන් හදිසියේ ම නැවතී ඇසුත් කනුත් එක් දෙසකට යොමු කළේය. කොළ රොඩු පොඩි වෙන අස්වාභාවික හඬකුත් භයානක දර්ශනයකුත් ඔහුගේ දෙකණත්, දෑසත් ඔහු වෙත ගෙනාවේය. මොහොතකින් ඔහු ගමන් මග වෙනස් කළේය. හරි, ඔහු ගේ නිගමනය හරි. ඔහුට පෙනුණේ පිඹුරෙකුත්, මිනිසෙකුත් අතරේ කෙරෙන මාරාන්තික සටනකි. ඔහුට ඇසුණේ ඉන් නැගුණු හඬය.

පිම්මෙන් දෙකෙන් එතැනට ඇදී ගිය චාරක වහා ම පිඹුරාගේ හිසින් අල්ලා බාන් ඇඹරීමට තිත්ත වැලක් වෙළු කවන්නාක් මෙන් අඹරන්නට පටන්ගත්තේය. ටික වේලාවකින් පිඹුරු වෙළුම ලිහී ගියේය. පිඹූරු වෙළුමට මැදිව සිටි මිනිහා කෙඳිරි ගාමීන් බිම වාඩි වී තමා බේරා ගත් අමුත්තා දෙස ඇසිපිය නොහළා බලා සිටියේය. චාරක, හිසෙන් අල්ලාගත් පිඹුරා අවට තිබුණු කටු පඳුරු මුදුන් පීරමින්, කස කරකවන්නාක් මෙන් හත් අට වරක් හිස වටා කරකවා අතහැරියේය. පිඹුරා මඳක් දුර අහසින් ගොස් මාදං ගහක වැදී බිම වැටුණේය. චාරක අත්ලෙන් අත්ල පිසදා ගනිමින් බියගුලු ලෙස තමා දෙස තවමත් බලා සිටින පුද්ගලයා දෙස බැලීය.

"උඹැහෙට අමාරුද ගොයියො?"

"ඩිංගක් ඇඟපත රිදෙනව ඉතරයි. අනේ මේ ඇත්තට අයියනායක දෙයියන්නෙ පිහිටයි. මේ ඇත්තා නොඑන්ඩ, මං මෙලහකට පිඹුරු තඩියගෙ බඩේ."

"මොකද උණේ?"

"මං මේ බුලත් කොවුලකට අන්දර ලීයක් කපා ගන්ඩ ආවා. පිඹුරු තඩිය වලිච්චිය දානකල් දන්නෙ ම නෑ. අනේ මේ ඇත්තා මගේ පිනට කොහේ ඉඳල කඩා වැටුණා ද කියලයි මං මේ හිතන්නෙ. මේ ඇත්තා වැදි හූරෙක්වත් ද?"

"නෑ, නෑ, මං වැද්දෙක් නෙවෙයි."

"අනේ මං ගැන අහිතක් හිතන්ඩ එපා; එහෙම ඇහුවට. මං එහෙම ඇහුවෙ මේ ඇඳුමෙයි, පෙනුමෙයි හැටියටයි. මේ......දැන් ඉර ගලෙන් වැටෙන්ඩත් ළඟයි. යංද මගෙ පැලට? මේ ළඟමයි තියෙන්නෙ."

"ඒ පැලේ තවත් කවුරුවත් ඉන්නව ද?"

"නෑ, මං විතරයි."

"හා හෙනං යං."

දෙදෙනා ම ගමනට පිටත් වූහ. මඳක් දුර ගැමියා පිටුපසින් ගමන් කළ චාරකට, වීර ගස උඩදී දුටු උස් ගොඩනැගිල්ලෛ් පියස්ස යළිත් පෙනුණේය.

"මේ, ගොයියෝ, අර ඈත පෙනෙන්නේ මොකක් ද?"

"කෝ, කෝ, කොයි එක ද?"

"අර, අර බුරුත ගහ එක එල්ලේ පෙනෙන්නේ."

"ආ, ඒකට කියන්නෙ ලෝහ ප්‍රාසාදය කියල.

"මොන ප්‍රාසාදය?"

"ලෝහ ප්‍රාසාදය. ලෝවාමහපාය කියලත් කියනව. ඕකෙ තට්ටු නවයක් තියෙනවා."

"මොනව? තට්ටු නවයක් තියෙනව. ඕක මොන කාරණයකට හදාපු එකක් ද?"

"ඒ්ක ගෙයක්; එක ගෙයක් උඩ තව එකක්, ඒක උඩ තව එකක්. යට ම ගෙයි වහලෙ තමයි, ඊට උඩින් තියෙන ගෙයි බිම. ඔහොම නව මාලයක් තියෙනවා. ඒකෙ පදිංචි වෙලා ඉන්නෙ හාමුදුරුවරු."

"එතකොට ඒක පංසලක්?"

"ඔව් පංසලක්."

"මගෙ අප්පේ! ඔය විස්මකරුම කරුමාන්තෙ කෙරුවෙ කවුද?

"අඳෝ! මේ ඇත්තා කොයි ලෝකෙද හිටියෙ? මේ ඇත්තා දන්නව ද ගැමුණු රජ්ජුරුවො? උන්නාන්සෙ තමයි ඒක හැදෙව්වෙ."

"ගැමුණු රජ්ජුරුවො? මං දන්නෙ නෑ. ඒක නෙවෙයි මේ කොහේ ද?"

"‌මේ අනුරාදපුරේ"

"අනුරාදපුරේ? අපේ ගම? පුදුමයි."

"මේ ඇත්තා අනුරාදපුරේ ද?"

"ඔව්."

"මේ ඇත්තා අනුරාදපුරේ වෙලත් මේ තොරතුරු දන්නෙ නෑ කියන එක නේ පුදුමෙ. ආ, අර පෙනෙන්නෙ මගේ පැල තමා."

"එහෙම ද? එහෙනං අපි ඒකට ගිහිං ටිකක් නිවී සැනසිල්ලේ වං හුං කතා කරමු."


අඳුරත් සමග පැලට ගොස් ගැමියාගේ ආගන්තුක සත්කාර ලැබූ චාරක තමාගේ ජීවිත කතාව කියන්ට පටන්ගත්තේය. එයට සාවධානව ඇහුම්කන් දුන් ගැමියා අන්තිමේදී මහත් සොම්නසින් මෙන් කතා කළේය. 

"උඹැහෙට මතක ද උඹැහෙලගෙ ගෙට නැගෙනහිර පැත්තෙන් මී ගහ ළඟ තිබුණු ගේ?"

"ඔව්, මට මතකයි."

"ඒ ගෙදර හිටිය බාසුරු කියන පොඩි එකා මතක ද?"

"ඔව්, මට මතකයි."

"ඒ මං තමා."

"ඈ............!"

අවුරුදු පණස් ගණනකට කලින් තමා සමග කොලොං ඔයේ එකට පිනුම් ගසමින් සෙල්ලම් කළ බාසුරු හඳුනා ගැනීමෙන් චාරකටත්, චාරක හඳුනාගැනීමෙන් බාසුරුටත්, ඇති වූයේ නිම් හිම් නැති ප්‍රීතියකි. ඔවුහු නෙත් අදහා ගැනීමට නොහැකි වූවාක් මෙන් ටික වේලාවක් ඔවුනොවුන්ගේ මුහුණු බලා නිසොල්මනේ සිටියෝය. පැලේ දැල්වෙමින් තිබුණු ගිනි ගොඩේ ආලෝකය මුහුණුවලට විටින් විට වැටෙන විට ඔවුන්ගේ ඇස්වලින් සතුට උතුරා යනු පෙනුණි.

එතෙක් පැවති නිහැඬියාව බිඳිමින් බාසුරු කතා කළේය.

"ඉතින් උඹැහෙල කැලෑ වැදුණෙ මොකද කියල අපුච්චා උඹ එක්කල කිව්වෙ නැද්ද?"

"කිව්වා, රූණෙන් ආපු ඇත්තෙකුට මොකක් දෝ ඔත්තුවක් දුන්න කියල අපේ අපුච්ච මරංඩ දෙමළ රජ්ජුරුවො අණ කළා ලු."

"හරි එදා මළ ඉර බැහෙන කොට ම උන් ඇවිත් උඹැහෙලාගෙ ‌ගේත් ‌ගිණි තිබ්බ. අපටත් සැර පෑව; උඹැහෙල හොයල ‌දෙංඩ කියල."

"අපේ අපුච්ච කිව්ව, උන්දැනං මැරෙන්ඩ බය නෑ. අම්මත් නැති මං තනි වෙන හින්දයි කැළෑ වැදුණෙ කියල."

දිගින් දිගට ම සතුටු සාමීචියේ යෙදී සිටි ඒ දෙදෙනා පසු දින උදේ අනුරාධපුරය බැලීමට යෑමට තීරණය කර ගෙන, ගෝන කරවල මාළුවත්, අලකොළ ඇඹුලත් සමග කුරක්කන් පිට්ටු බඩ පුරා කා නින්දට ගියෝය.


මේ කතාව තිබුණේ හය වෙනි ප්‍රමාණයේ කියවීම් පොතකය. මේ වගේ ම තවත් කතාවක් වූ "සුබලයාගෙ පින" මට හොඳාකාරව මතක නමුත්, දැන් මා ළඟ ඒ පොත නැත. තියෙනා කෙනෙක් හට පොටෝ ටිකක් ගහලා හරි ලබා දෙන්ඩ පුළුවන්නං ලොකු හයියකි.

Wednesday, November 17, 2021

මී පැණි වන් ගි තනු - 1 3/4 කොටස

මේ ගැන මම ලියපු 1 1/2 කොටස ට මගේ හිතවත් මිත්‍රයෙක්, රසවතෙක් සහ දිවා රෑ නැතුව මා එක්ක කතා කරමින් මගෙ පරණ කතාව හැඩ ගස්සවන්නට දායක වුණු ඒ කතාවේ සැබෑ ඇඩම් ඩ්‍රේක් ඇන්ඩර්සන් ද වුණු නෙක්ස්ට් කමෙන්ට් කරමින්, මතු කරපු කාරණයක් තමයි, සුළු සමාජයකින් උපරි ව්‍යුහයට කොපි කරගන්නා සංගීතය ගැන. ඔහු දුන්න උදාහරණය මෙන්න...


මේ වක්කා වක්කා පොර් සංගලේවා. කැමරූන් හි ගෝල්ඩන් වොයිස් යන අරුතින් යුතු සංගලේවා යන නමින් යුත් සංගීත කණ්ඩායමක් 1986 දී නිර්මාණය කළ ගීතයක්. මේ ගීතයෙන් ප්‍රති නිර්මාණය කරන ලද වක්කා වක්කා ෆෝ ඇප්‍රිකා ගීතයෙන් ශකීරා සහ ප්‍රති නිර්මාපකයන් උපයාගත් විශාල මුදල හැරුණු කොට, මුල් නිර්මාණකරුවන් ගැන කිසිදු සඳහනක් කෙරුණේ නෑ අප දන්නා තරමින්.

මේ තිබෙන්නේ තවත් එවැනි ගීතයක්. 


මේ ඒ ගීතයෙන් දකුණු ඉන්දියාවට ඇති වුණු ආභාෂය...



මෙයින් කෙරුණු මෙන්න මේ ප්‍රතිනිර්මාණය නම් විරෝධාභාෂ ගීතයක් වුණා. 


මේ තියෙන්නෙ තවත් ලාංකීය කුඩා සමාජ පරාසයක නිපන් ගීතයක්...


හෙන්රි රෙජිනල්ඩ් පීරිස් තැනූ මේ ගීතය මෙතැන ගායනා කරන්නෙ මැජික් සීයා හෙවත් රන්ජිත් පීරිස්...

මේ ගීතයේ පදමාලාව සහ සංගීතය තවත් වැඩි දියුණු කර ජිප්සීස් තැනූ ගීතය ලංකාවේ මහා සමාජය පුරා ජනප්‍රිය වුණා.

මේ නෙවිල් ප්‍රනාන්දු ගේ මාස්ටර් සර්...


මේ නීලා වික්‍රමසිංහ...


නීලා වික්‍රමසිංහ මේ ගීතය ගැයුවා පමණක් නොව, "මාස්ටර් සර්" යන පාඨයෙන් නම තබා සංගීත ප්‍රසංගයක් ද කළා.

මේ භාතිය සංතුෂ් ගේ මාස්ටර් සර්...


භාතිය සංතුෂ් දෙපළ, මේ පෝස්ටුවට අදාළ වන්නේ, මාස්ටර් සර් නිසා නෙවෙයි. සිරිසඟබොධි මාළිගාව නිසා... 

ජෝන් ද සිල්වා ලියූ මේ ගීතය රොම්ලස් සිල්වා මුලින් ගැයූ අතර, ප්‍රසිද්ධතම පසුකාලීන  ගායකයා, මර්වින් ජයතුංග. මං හිතන්නේ මෙතැන එය ගායනා කරන්නේ නිශ්ශංක දිද්දෙණිය...


නමුත් අර අපි කඩපිලේ දී කතා කරන විදිහෙන් කිව්වොත්, නැගල යන්නේ භාතිය සංතුෂ් වර්ෂන් එක බව කියනුම කවරේද?


මට මතකයි රංජිත් එදිරිසිංහ වරක් කියනවා, ශෛලේන්ද්‍ර සිං (හෝ ශංකර් ජායිකිෂන්) ලංකාවට පැමිණි වතාවකදී, රේඩියෝ සිලොන් ආයතනයට ද පැමිණියාලු. අපි කුඩා කාලෙදිත් රේඩියෝවෙ ගිය වැඩසටහනක් තමයි විරිදු. ස්ටූඩියෝවට රබානකුත් රැගෙන එන විරිදු ගායකයා, රබාන උරහිසේ තබාගෙන වාදනය කරමින් විරිදු කියනවා දුටු ශෛලේන්ද්‍ර (හෝ ශංකර් ජායිකිෂන් දෙදෙනා) ඒ ගැන විමසා විස්තර දැනගත්තාලු. නැවත ඉන්දියාවට ගිය ඔවුහු, රාජ් කපූර් සමඟ මේ ගැන කතා කරලා, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙසට මේ ගීතය නිර්මාණය කළා ලු. මේ මන්නා ඩේ. ගීතය ලියුවේ ශෛලේ්න්ද්‍ර, සංගීත නිර්මාණය ශංකර් ජායිකිෂන්.



මේ ගීතය කොයිතරම් රාජ් කපූර් ට හිතට ඇල්ලුවාද කියතොත්, රාජ් ගේ ජිස් දේස් මේ ගංගා බෙහෙති හේ චිත්‍රපටයේ කථා නායකයා ගේ බාහිර චරිතය තනිකර ම, රබානක් ගත් විරිදු කාරයෙකුගේ හැටියට ගොඩ නැගුවා.

වැඩේ තියෙන්නෙ, මේ ගිතයේ මුල ලංකාවේ වුණා ට, මේ ගීතය ආපිට මෙහෙ එන්නේ කොපියක් විදිහට...


පරිධියෙන් හෙවත් කුඩා සමාජයෙන් මහා සමාජයට හෙවත් උපරි ව්‍යුහයට යන කොපිත් තිබෙන අතර, බොහෝ විට ඉහළින් පහළට ලැබිය යුතු ගෞරවය යන්නේ නැති බව පේනවා. මම කලිනුත් කීවා වගේ, 100% සත්‍යය සහ සාධාරණත්වය කියන සංකල්පවල තිබිය යුතු යැයි සාම්ප්‍රදායිකව විශ්වාස කෙරුණු වටිනාකම තවදුරටත් නොමැති අතර, ඒ සංකල්ප හුදෙක් සංස්කෘතිය විසින් නිර්මාණය කෙරුණු දේ බව තේරුම් යාමත් සමඟ, ඔය ඕනෑම දෙයක් ඉවසීමට හා තිබෙන රසයක් විඳ ගැනීමට හැකි වනු නොඅනුමානයි.

මේ මාතෘකාව ගැන තවත් කියවීමට...

Sunday, November 14, 2021

මී පැණි වන් ගී තනු - 1 1/2 කොටස

 මී පැණි වන් ගී තනු 1 කොටස...

1 කොටස කියවද්දි මට හිතුණු දෙයින් සාරාංශයක් මම 1 කොටසට යටින් කමෙන්ට් කළා. නමුත් ඒ ගැන දිගට කතා කරන්න දෙයක් තියෙන නිසාත්, ඒ වගෙම, මේ ගැන මී ළඟ ‌කොටස ලියන්න කියා තට්ට අයියා වද කරන නිසාත්, වැඩ දහසක් මැද්දේ මේක ලියන්න ඉඳ ගත්තෙ. 

ඔක්කොට ම කලින් මේ ගැන අනික් උදවිය ලියපු සටහනුත් මෙතනින් දාන්නම්

ලිකියා ගේ කොප්ප

කොප්පට ගැහූ තට්ට පිළිතුර

නිදි අවදි වීම

මුල් ගී තනු ඇසුරින් හැදෙන නව ගීත ගැන අපි මුල් කාලෙ හිතුවේ, නිර්මාණ සොරකමක් විදිහට කියා මට මතකයි. අපි පොඩි කාලේ ජෝතිපාල හෙළා දකින්න යොදාගත්ත සුලභ තර්කයක් වුණේ ඒක. මට මතක හැටියට මුහම්මද් රෆී, කිෂෝර් කුමාර්, මන්නා ඩේ, තලාත් මෙහෙමුද්, මුකේෂ් වැනි ගායකයන්ගේ ජනප්‍රිය වුණු හැම තනුවකට ම ගීතයක් පෝරණුවෙන් පාන් බානවා වාගේ ජෝති ගායනා කරපු නිසා. මේ වැඩේ මුහුදේන් ගෙම් බෙග් මාස්ටරුත් ටිකක් විතර කළා.

පසු  හැම දෙයක් ම රස විඳින්න හුරු වෙද්දි තමයි මට පෙනුනෙ, මුල් නිර්මාණය වැඩිදියුණු කිරීමක්, වෙනස් රසයක් උත්පාදනය කිරීමක් හෝ ඒ ආශ්‍රයෙන් අලුත් නිර්මාණයක් කිරීමක් සිද්ධ වෙන බව.

මේ ඊට හොඳ උදාහරණයක්. 

(හිස් කඩදාසියේ උදාහරණය)


මේ ඒ තනුව හා සංගීතය ඇසුරින් නිර්මාණය වුණු සිංහල ගීතය...


මම කැමති ම සංගීත පරාසයෙන්, පොදුවේ රසවිඳින්න පුළුවන් බටහිර සංගීතයේ එක් පැත්තක් හමුවෙන්නෙ එල්විස් ප්‍රෙස්ලිගේ හවායි මුල් කරගත් සංගීත ඛන්ඩ වලින්. මේ ඊට ඉතා ම හොඳ උදාහරණයක්...


බලන්න, එල්විස් ගේ මාගරීටා කොයි තරම් දුර ගිහින් තියෙනවාද කියලා...


මෙක්සිකානු පුරුෂාත්මක සංගීතයට ගැයෙන මාර්ගරීටා ට වඩා මේ ගීතය කොයිතරම් අහන්න ප්‍රිය ද කියා බලන්න. මේ මුහම්මද් රෆි. ශංකර් සහ ජායිකිශන් මේ ගීතයේ සංගීතය ඉතා ම ලගන්නාසුළු විදිහට ප්‍රතිනිර්මාණය කරලා තියෙනවා.


එතකොට මේ, රාජ් කුමාර් චිත්‍රපටියේ එන ගීතයක්, "පායල් මෙරී"...


උදිත් නාරායන් සහ අල්කා යග්නික් ගයන මේ ප්‍රේම ගීතය ට මුල් වෙන්නෙ, ජෝජ් මයිකල් ගෙ ෆේත්... නමුත් ගීත දෙකේ ඇති වෙනස. මේ අනුවර්තනයෙදි හිංදි ගීතයට ලබා ගෙන ඇත්තේ මෙලඩියේ ඡායාවක් පමණයි.


ඒ අතරෙ මේ වගේ ගීතත් දකින්න ලැබෙනව. මේ ගීතයෙ නම් ආභාෂය ඇවිත් ඇත්තෙ කොතනින්ද කියන එක පැහැදිලියි.


මුල් ගීතය සංවර්ධනය කරලා මාාාර විරහ රසයක් ඇති කරපු, මගෙ දෙවෙනි නම ම තියෙන ලාංකික ගායකයෙකුගේ ගීතයක් මී ළඟ ට... 


මේකෙ මම කැමති ම කොටස තමයි:

"...මීවිත සිඳිලා

ගී පද මැකිලා

සිත ගොලු වුණු යාමයේ

ලොව සැතපෙන මේ පැයේ

ඒ දිනේදී බැඳි ආදරේ බිඳිලා

බිඳිලා

ළඳුනේ කිමදෝ

වෙන්වූයේ..."

මේ ගීතය පුරාවට ම ලීඩ් ගිටාර් එක ඉතාම ලයාන්විතව සහ දුක්බරව වැළපෙනවා.

ඒ ගීතයට මුල් වුණු තනුව සහ මෙලඩිය පෝල් සයිමන් සහ ආට් ගාෆන්කල් ගේ සවුන්ඩ් ඔෆ් සයිලන්ස්. නමුත් ක්ලැරන්ස් ගෙ ප්‍රති නිර්මාණය අද්විතීයයි වගේම, සංගීතයෙන් සහ භාවයන් අතින් ඉතා ම පොහොසත්.


තට්ට අයිය පිළිතුරු ලිපියෙ සඳහන් කරන ගීතයක්, සුපිරි නළු ඇන්ටෝනියෝ බැන්ඩෙරාස් ගයන ඩෙස්පෙරාඩෝ චිත්‍රපටියේ තේමා ගීතය. සුපිරි පන්ච් එකක් සහ ගැම්මක් ඇති ගිතයක්...


මේ ගීතය කාලයක් අපේ රටේ සංගීත ප්‍රසංගවල ගැයුණු අතර, කේ. සුජීවා අරවින්ද යාය ගැයුවේ පසුකාලීනව. ඇගේ අරවින්ද යායත් සෑහෙන කලක් අංක එකට හිට් වුණු ගීතයක් වුනේ, ප්‍රති නිර්මාණයක් වීම සහ මුල් ගීතය ජනප්‍රිය එකක් වීම යන කාරණා නොසැළෙකමින්...


මේ ඇගේ ම අනෙක් ජනප්‍රිය ගීතයේ මුල් ගීතය...


එමිනෙම් පවා අපේ ලාංකික ගීත ප්‍රතිනිර්මාණයෙන් ගැළවෙන්නෙ නෑ. මේ බලන්න එමිනෙම් ගෙ ස්ටෑන්.


ස්ටෑන් ගෙ තනුව ටිකක් වේගවත් කරලා, සංගීතය තවත් පෝෂණය කරලා, ඒ වගේ ම ගැංග්ස්ටා රැප් එකක්  නමුත් ලස්සන එකක් හැදුවෙ 6th Lane.


අවසානයට, නමුත් අවමය නොවන්නට, ඉතා ම සුන්දර ඇරබික් තනුවක් සහ මෙලඩියක් දෙන්නම්. මේ ඛාලිඩ්...


නමුත් ඛාලිඩ් ගෙ සුන්දර ගීතය සහ මේ හින්දි ප්‍රේම ගීතය එකිනෙක තරග නොකරන, අනන්‍ය රසයන් මවන නිර්මාණ...


බප්පි ලහිරි ඛාලිඩ්ගෙන් ණයට ගන්නා සීනි අහුර දාලා, කිරිපැණි හදල තියෙන බවක් තමයි මට දැනෙන්නෙ. 

බොහොමයක් තැන්වලදි  මට දැනෙන්නෙ, කොපිය මුල් නිර්මාණය ට සාධාරණත්වයක් ඉටු කරලා, එහෙමත් නැත්නම් අතිජාත පුත්‍රයෙක් තාත්තා ඉතිරි කර ගිය දේ වැඩි වර්ධනය කරන්නා වගේ රසය වැඩි දියුණු කරලා අපට ආපහු දීලා තියෙනවා කියන එකයි. ඇත්තට ම රසය වැඩි දියුණු කරන්න හෝ විචිත්‍රවත් කරන්න බැරි නම් මොකටද, ප්‍රති නිර්මාණය කරලා?

Friday, November 5, 2021

එදා අප දුටු චිත්‍රපටයකින් - හැම්ලට්

ගමේ ඉස්කෝලෙ ඉඳලා, සෙන්ට්‍රල් එකට ගියා ම මට තිබුණෙ මහා කෞතුක හැඟීමක්. පොත පතින් දැකල තිබුණු හතළිස් ගණංවලට අතීතයට ගියා වගේ දැනුණෙ. සමර ගාපු මහත බිත්ති, පරණ හොස්ටල් යනාදියත්, අපේ තාත්තා ගියපු පාසල වීමත් එහෙම ඒකට බලපෑවා. 

ඔය ඉස්කෝලෙ පුස්තකාලෙදි මට කියවන්න ලැබුණු පළමුවෙනි පොත හැම්ලට්. ඒ වගේ ම, හැම්ලට් නාට්‍යයට සහ ඒකට පසුබිම් වෙච්ච කාලයට අප්‍රමාණ සාධාරණයක් ඉටු කරපු ඉතා ම විශිෂ්ට චිත්‍රපටයක් තමයි, 1990 දී ෆ්‍රැන්කෝ සෙෆිරෙලි අධ්‍යක්ෂණය කළ, මෙල් ගිබ්සන් ප්‍රධාන චරිතය ඉතා ම තාත්විකව නිරූපණය කළ, හැම්ලට්...


විලියම් ‌ෂේක්ස්පියර් ගේ වේදිකා නාට්‍යයේ දෙබස් ඒ අයුරින් ම යොදාගෙන ඇති මේ චිත්‍රපටයේ, ඒ දෙබස් ඉතා ම තාත්විකව සහ ප්‍රාණවත්ව යොදාගන්නවා.  මේ ඊට හොඳ ම උදාහරණයක්, 

"චපලබව, ස්ත්‍රිය යනු නුඹේ නමයි..."


මාළිගාවේ කවටයා යෝරික් හමුවන අවස්ථාවත් තවත් එවැනි ම අවස්ථාවක්. නාට්‍යයේ දෙබස් සහ අවස්ථාව ඒ අයුරින් ම යතාර්ථවාදී ව (නාට්‍යානුසාරී නොවී) යොදාගැනීම මුළු චිත්‍රපටිය පුරා ම තියෙනවා.


මෙල් ගිබ්සන් ගේ මේ යථාර්ථවාදී චරිත නිරූපණයේ විශේෂත්වය ඔහුගේ චිත්‍රපට ගණනාවක දකින්න පුළුවන්. ඔහු අධ්‍යක්ෂණය කළ Passion of Christ සහ Apocalypto යන චිත්‍රපට සම්පූර්ණයෙන් ම, භාෂාව අතින් පවා පිරිසිදු යථාර්ථවාදී යි.

අනෙක් සුවිශේෂී කරුණ වෙන්නේ, පසුතල සහ ඇඳුම් නිර්මාණය. මේ සාධක දෙක ම ෂේක්ස්පියර් ගේ හැම්ලට් කතාවට පසුබිම් වන කාලයට හැම අතින් ම අදාළ වන විදිහට සකස් කරන්නට සමත් වී තිබෙනවා.

පසුකාලීනව ප්‍රසිද්ධ සහ සාර්ථක නිළියක් බව ට පත්වුණු හෙලේනා බොන්හැම් කාටර්, මෙම චිත්‍රපටියේ සුන්දර ඔෆීලියා කුමරියගේ චරිතය ඉතා ම සාර්ථකව නිරූපණය කරනවා. හැරී පොටර් කතාවල සිරියස් බ්ලැක් ගේ දුෂ්ට සහෝදරිය මෙන් ම, Great Expectations (රොමා‌ගෙ වාසනාව) චිත්‍රපටියේ උමතු වලව්කාරිය යන චරිත ඉතා ම හොඳින් නිරූපණය කළේ ඇය යි.


මේ ඉතා ම උසස් කලා කෘතියක් විදිහට ප්‍රති නිර්මාණය කර තිබෙන චිත්‍රපටියේ ටොරන්ට් එක බාගන්න පුළුවන් මෙතනින්.

මේ චිත්‍රපටිය ගැන අයිඑම්ඩීබී දත්ත පද්ධතියේ විස්තර මෙතනින්... 

Thursday, November 4, 2021

හැලොවීන් සැමරුමේ ඉතිහාසය

වික්ටෝරියා රැජිණ‌ගේ පාලන සමය වන විට මහා ගිණිමැල අවුලුවා, ඒ වටා නැටීම සියලු ශාන්තුවරයන්ගේ රාත්‍රියේ විනෝදයට කළ දෙයක් බව...

පුරාණ සෙල්ටික්වරුන්ගේ වාර්ෂික සැමරුම් හතරක් තිබුණා, අලුත් සෘතුවක් ඇරඹීම සනිටුහන් කරන්නට. පෙබරවාරි 01 ට යෙදෙන ඉම්බොල්ක් (Imbolc) සැමරුමෙන් වසන්තය ඇරඹුනා. මැයි 01 දින සැමරුනු බෙල්ටේන් (Beltane) උත්සවය ගිම්හාන සෘතුව ඇරඹීම සනිටුහන් කළා. ලූනාසා (Lughnasadh) උත්සවය පැවතුනේ, සරත් සෘතුව හෙවත් අස්වනු නෙළන කාලය ආරම්භ කිරීම වෙනුවෙන්, අගෝස්තු 01. අස්වනු නෙලා අවසානයේ ශීත සෘතුව ඇරඹීම වෙනුවෙන් පැවතුනේ නොවැම්බර් 01 ට යෙදුණු සහ්වන් (Samhain) උත්සවය.

මේ කියවුණු සහ්වන් උත්සවය වසර දෙදාහකටත් වඩා පැරණියි. මෙය පටන් ගැනුණේ ඔක්තෝබර් 31 රෑ. මොකද, සෙල්ටික්වරු දිනය ආරම්භ කළේ සහ අවසන් කළේ ඉර බැස යාමෙන්.

සහ්වන් උත්සවය දා ජීවත්වන්නන්ගේ ලෝකය සහ මළවුන්ගේ ‌ලෝකය අතර පැවතුණු බෙදීම හෝ වෙන්කරන තිරය තුනී වන බව විශ්වාස කෙරුණු නිසා, ඔක්තෝබර් 31 දා රෑ යක්ෂයන්, සුර දූතයන් සහ මළවුන්ගේ ආත්ම මිහිපිටට පැමිණෙන බව සෙල්ටික්වරු ඇදහුවා.

සෙල්ටික්වරු එදා රෑ එළිමහනේ ගිණිමැළ දැල්වූ අතර, පසුගිය අවුරුද්දේ මළවුන් ගේ ආත්ම සතුටු කර තමන් වෙත පහදවා ගන්නට, ඔවුන් ට තෑගි වශයෙන් විවිධ කෑම වර්ග සකස් කළා. ඒ වගේ ම, ඔවුන් විවිධ වෙස් ගැන්වීම් කරගත්තා, මළවුන්ට තමන් හඳුනා ගන්න අපහසු වීම සඳහා.

ක්‍රිස්තියානිය පැතිරීමත් එක්ක, හත්වන සියවස වන විට, මේ උත්සවය සියලු ශාන්තුවරයන්ගේ දිනය නොහොත් සියලු ශුද්ධාත්මයන්ගේ දිනය (All Hallows' Day) විදිහට නම් කරලා, ක්‍රිස්තියානි පාලනය විසින් පේගන් සංස්කෘතිකාංග යටපත් කිරීමේ සංකල්පය ක්‍රියාත්මක කෙරුණා. නමුත් මේ දිනයට පෙර රාත්‍රිය, කලින් වගේ ම ගිණිමැළ, වෙස් ගැන්වීම්, විසිතුරු පෙළපාලි ආදියෙන් සැමරීම නතර වුනේ නෑ. ඒ රාත්‍රිය හැඳින්වුනේ සියලු ශුද්ධවන්තයන්ගේ රාත්‍රිය හෙවත් All Hallows' Eve යනුවෙන්. ඒ හැඳින්වීම පසු කාලයකදී හැලොවීන් විදිහට වෙනස් වුණා.

ඇමරිකාවට ආ යුරෝපීය සාංක්‍රමණිකයෝ මේ උත්සවයත් අරගෙන ආවා. 1800 ගණං වනවිට, අයිරිෂ් සාංක්‍රමණිකයන්ගේ සංස්කෘතිකාංගත් මේ උත්සවයට එකතු වුණා. වර්තමානය වෙද්දි, හැලොවීන් කුඩා දරුවන් වෙස් මාරුකරගෙන ගෙයින් ගෙට ගොසින්, රසකැවිලි එකතු කරගැනීම ප්‍රමුඛ කරගත් මළවුන් සහ දුෂ්ටාත්ම උත්සවාකාරයෙන් සමරන විනෝද උත්සවයක් බවට පත් වෙලා තියෙනවා දකින්න පුළුවන්.

දා සය වන සියවස වෙද්දි එංගලන්තයේ දුප්පත් මිනිස්සු, සියලු ශාන්තුවරයන්ගේ දිනය තුළ, ආහාර ඉල්ලාගෙන ගෙයින් ගෙට යාමේ සිරිතක් තිබී ඇති බව පේනවා. පසුකාලීනව කුඩා ළමයින් රසකැවිලි ඉල්ලමින් ගෙයින් ගෙට යාම දක්වා වෙනස් වී තියෙන්නේ මේ සිරිත බව පේනවා.

වික්ටෝරියා රැජිණ‌ගේ පාලන සමය වන විට මහා ගිණිමැල අවුලුවා, ඒ වටා නැටීම සියලු ශාන්තුවරයන්ගේ රාත්‍රියේ විනෝදයට කළ දෙයක් බව වාර්තා වලින් පේනවා. ඒ වගේ ම විසි වන සියවස වෙද්දී, විනෝදමත් ව රාත්‍රිය ගත කරන්නන් ජනේල සෙලවීම, දොරවල් අරින්නට බැරි වනසේ ගැට ගැසීම, කෘෂි උපකරණ සොරකම් කර වහලවල් උඩ රැඳවීම වගේ විහිළු (ට්‍රික්) කරන පුරුද්දක් තිබුණා. (ලංකාවේ නම් දැනට ත් ගැටවරයන් මේ වගේ දේවල් කරනවා, නිදි වරාගෙන රාත්‍රියක් ගත කරන අවස්ථාවලදී) ඒ විදිහේ විහිළුවලින් තමන්ගේ දේපොළ බේරාගන්න සමහර මිනිස්සු ඔවුන් සමඟ සටන් කළ අවස්ථා තිබුණු අතර, නීති ආරක්ෂකයින්, මේ වගේ අවස්ථා ඇතිවීම වළක්වාගන්න තම තමන්ගේ දරුවන් ගැන අවධානයෙන් ඉන්නැයි පුරවැසියන්ට දැනුවත් කිරීම් කර තිබෙණවා. තවත් සමහරුන් මෙවැනි විහිළු වලින් ආරක්ෂා වීම සඳහා විනෝද වෙන ගැටවරයන් සහ ළමයින්ට සංග්‍රහ කිරීම් කරන්නට පෙළඹී තිබෙනවා.

"විහිලුවක් හෝ සංග්‍රහයක්" (trick or treat) කියමින් ගෙයින් ගෙට යාම මේ විදිහට පරිණාමනය වුණු දෙයක් කියා සිතාගත හැකියි.

හැලොවීන් උත්සවයේ අනිවාර්ය අංගයක් ‌තමයි ලන්තෑරුමේ ජැක් හෙවත් Jack o' Lantern නමින් හඳුන්වන, ඝනකම වට්ටක්ක ගෙඩියක් කපා සකස් කරගන්නා ලන්තෑරුම්. ඒ ගැන ඉතා කුතුහලාත්මක කතාවක් තියෙනවා.


අයිරිෂ් පුද්ගලයෙක් හිටියා මසුරු ජැක් නමින්. ඔහු දවසක් යක්ෂයා ට ආරාධනා කළා අඩියක් ගහන්න. නමුත් නමේ හැටියට ම මසුරෙක් වුණු ජැක් සූදානම් වුණේ නෑ බීම ට ගෙවන්න. ඒ නිසා ඔහු යක්ෂයා ට කිව්වා, කාසියක් බවට පත් වෙන්න, ඒ කාසියෙන් බීමවලට ගෙවන්නම් කියලා. 

යක්ෂයා ඊට එකඟ වෙලා කාසියක් බවට පත් වුණහම, ජැක් ඒ කාසිය තමන්ගෙ පසුම්බියෙ තිබුණු රිදී කුරුසයක් ළඟින් තියා ගත්තා. ඒ නිසා යක්ෂයා ට තමන්ගෙ නියම ස්වරූපය ලබා ගන්න බැරි වුණා.

අවසානයේ ජැක් යක්ෂයා නිදහස් කළා, කොන්දේසියක් උඩ. ‌කොන්දේසි වුණේ, අවුරුද්දක් යනතුරු යක්ෂයා ජැක් ට කරදර නොකළ යුතුයි. ඒ අවුරුද්දේ ජැක් මිය ගියොත් යක්ෂයා ඔහුගේ ආත්මය අයිති කර නොගත යුතුයි. ඒ විදිහට අවුරුද්දක්  ගත වුණාට පස්සෙ යක්ෂයා ජැක් අල්ලාගන්න ආවා.

එතනදිත් ජැක් යක්ෂයා රවටලා, පළතුරු ගෙඩියක් කඩාගන්න ගහක් උඩට නැග්ගෙව්වා. යක්ෂයා ගහට නැග්ගට පස්සේ ජැක් ගහේ කඳේ කුරුසයක් කොටපු නිසා යක්ෂයා ට ගහෙන් බිමට බහින්න බැරි වුණා. එතනදි යක්ෂයා ජැක් ට පොරොන්දු වුණා තවත් අවුරුදු දහයක් යනතුරු ජැක් ට කරදර නොකරන්න.

ඒ අවුරුදු දහය අතර ජැක් මිය ගියා. ඒ වගේ විශ්වාස කළ නොහැකි රැවටිළිකාරයෙක් ස්වර්ගයට ගන්න කැමති නොවුණු දෙවියන් වහන්සේ ජැක් ගේ ආත්මය භාරගත්තේ නෑ. තමන් වුණු පොරොන්දුව නිසා යක්ෂයාත් ඔහුගේ ආත්මය භාර ගත්තේ නෑ. යක්ෂයා ඔහු ට ගිණි අඟුරක් දීලා අඳුරු රාත්‍රියට පිටත් කර හැරියා. ඉතින් ජැක් ගේ ආත්මය, ඒ ගිණි අඟුර, මැද හාරපු ටර්නිප් අලයක් ඇතුලේ දාගෙන එදා ඉඳන් මේ දක්වා හැම තැන ම ඇවිදිනවා. මේ මළ ආත්මය ට අයිරිෂ් ජාතිකයන් කියන්නට පටන් ගත්තා, "ලන්තෑරුමේ ජැක්" කියා.

අයර්ලන්තයේ සහ ස්කොට්ලන්තයේ උදවිය, ජැක් ඔ ලැන්ටර්න් සහ අනිකුත් දුෂ්ටාත්මයන් පළවා හරින්නට, තම තමන්ගේ ම ජැක් ඔ ලැන්ටර්න් හදන්නට පටන් ගත්තා. ටර්නිප්, අර්තාපල් වගේ අලවලින් බියකරු මුහුණු සකස් කරලා ඒවා ජනේල් පඩි සහ දොරවල් අසළ තැබීමෙන් දුෂ්ටාත්ම පළවා හරින්න පුළුවන් බව ඔවුන් විශ්වාස කළා. එංගලන්තතයේ මේ සඳහා විශාල බීට් අල යොදාගත්තා. මේ රටවල්වලින් ඇමරිකාවට පැමිණි සාංක්‍රමණිකයන් ට රතු ඉන්දියානුවන් ළඟ තිබී ශක්තිමත් කටුවක් සහිත වට්ටක්කා වර්ගයක් හමුවුනා. සාම්ප්‍රදායික දේවලට වඩා ලස්සන සහ විශාල ලන්තෑරුම් ඒවායින් සකස් කරන්න පුළුවන් වුණු නිසා, ඒ වට්ටක්කා වර්ගයෙන් ජැක් ඔ ලැන්ටර්න් සකස් කිරීම ප්‍රචලිත වුණා.

ක්‍රිස්තියානි විශ්වාසයන්ට අනුව නොවැම්බර් 01 දින මළවුන්ගේ දිනය හැටියටත්, නොවැම්බර් මාසය මළවුන්ගේ මාසය ලෙසත් සැළකීම උඩ සඳහන් කරන ලද සහ්වන් උත්සවයේ මූලාශ්‍රයෙන් ම ඇවිදින් පසුව ක්‍රිස්තියානිකරණය ට ලක්වුණු දෙයක් විදිහට සළකන්න පුළුවන්. අප්‍රේල් 30 ජර්මානු ජනතාව සමරන වල්පූගිස්නාහ්ට් හෙවත් ශාන්ත වල්පුර්ගිස් ගේ රාත්‍රියත් සහ්වන් උත්සවයෙන් ම බිඳී ආවක් විදිහට සැළකෙනවා.


මූලාශ්‍ර:

https://www.nationalgeographic.com/culture/article/the-history-of-trick-or-treating-and-how-it-became-a-halloween-tradition

https://en.wikipedia.org/wiki/Samhain

https://en.wikipedia.org/wiki/Imbolc

https://en.wikipedia.org/wiki/Beltane

https://en.wikipedia.org/wiki/Lughnasadh

https://www.history.com/news/history-of-the-jack-o-lantern-irish-origins

වැඩිපුර බලපු ලිපි