ධම්මස්සවණ කාලෝ.... ඩ්‍රැකියාගේ පොසොන් කළාපය ආරම්භ වෙයි

මහින්දාගමනය ලංකාවේ ජනතාවට වැදගත් වෙන්නෙ ඇයි?

ඩ්‍රැකියා දකින්නෙ මේ විදිහට.

මිහිඳු රහතන් වහන්සේ ත්, සමකාලීනව ඊට පස්සෙ ආව සංඝයා වහන්සේලා ත් සමඟ දේවානම්පියතිස්ස රජතුමා විසින් බුදුදහම ලංකාවේ රාජ්‍ය ආගම බවට පත් කිරීම නිසා, ලාංකීය ජනතාවගෙ දාර්ශනික සහ ආධ්‍යාත්මික පැත්ත බුද්ධ දර්ශනය සමඟ හැඩ ගැසීම,

ඊට කලින් ලංකාවෙ බුදු දහම තිබුණද? මහාවංශය ප්‍රමුඛ ලිඛිත මූලාශ්‍ර වල හැටියට නං බුදුන් ලංකාවට තුන් වරක් වැඩම කරලා, ලංකාවෙ මුල්ම චෛත්‍ය වන ගිරිහඬු සෑය සහ මහියංගන චෛත්‍යය ඉදි වෙලා, සිරිපතුල පිහිටුවලා, ආදී වශයෙන් බුද්ධාගම ලංකාවෙ තහවුරු වෙන්න ගොඩක් වැඩ කටයුතු කෙරිලා තියෙනවා. ඒ විතරයැ, පෙර බුදුවරුන් තුන් නමත් ලංකාවට වැඩම කරලා තියෙනවාලු.

ආසියාතික වෙනත් බෞද්ධ රටවලත් මේ වගේම මූලාශ්‍ර වල තියෙනවා බුදුන් තමන්ගෙ රටට වැඩම කළ බව සහ ඒ ආශ්‍රිත කටයුතු ගැන. ඒත් බුද්ධ චරිතය හැටියට අපි ඉගෙන ගන්නා කතා වල ඒ කිසිම දෙයක් ගැන විශේෂයෙන් සඳහන් වෙන්නේ නෑ. මෑත කාලෙදි රාවණා පාක්ෂිකයන්ගෙන් නොසෑහෙන්න බැණුම් අහපු සහ ලංකාවේ පුරාවිද්‍යා ක්ෂේත්‍රයට තම ජීවිතය කැප කරමින් සේවය කළ මහාචාර්ය පරණවිතාන ත් කිව්වනේ බුදුන් ලංකාවට වැඩි බවට පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක නෑ කියලා. ඒ නිසා, මේ කාරණාව විවාදයට ලක් කළ යුතු දෙයක් හැටියට ඩ්‍රැකියා දකිනවා.

නැවතත් මාතෘකාවට

මහින්දාගමනයත් එක්ක ලංකාවට ලැබුණු සංස්කෘතිකමය දායාද

සමහරු කියන විදිහට අක්ෂර මාළාව, ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම්, ආදී වශයෙන් හැම දෙයක්ම අපිට ලැබුණෙ මහින්දාගමනයෙන් කියලා කියනවා. ඒ අනුව මහාවංශයෙ කියන විජය ඉඳන් දේවානම්පියතිස්ස රජු දක්වාම රජවරු පාලනය කරලා තියෙන්නෙ බොහොම ප්‍රාථමික සංස්කෘතියක් සහිත රටක්. ගෙයක් දොරක් හදාගන්න දන්නැති, ලියන්න කියන්න දන් නැති රජෙක් හැබැයි ධර්මාශෝක රජු සමඟ ලියුම් හුවමාරුත් කරගෙන තියෙනවා.

(මහාවංශයෙ කියන විදිහට ධර්මාශෝක රජු කොච්චර පිංවන්තද කියනවානම්, සයංජාත ඇල් වී ගිරවු කපාගෙන ඇවිත් එයාගෙ අටු කොටු පුරවනවා. මීයො ඒ වී ඇට සුද්ධ කරනවා. පාඨලීපුත්‍රය අවට මැරෙන්න ඉන්න මුවො, මොනරු ආදී සත්තු ඒ රජුගේ කුස්සිය ළඟට ඇවිත් මැරෙනවා, මේං මාව කාපං කියලා.)

ඩ්‍රැකියාගේ අදහස මහින්දාගමනයෙන් අපිට මෙලෝ කජ්ජක් ලැබුණෙ නැත කියන එක නොවෙයි. මෙ වෑයම, ඓතිහාසික මූලාශ්‍ර වල තාර බර ඇරළා හැදෑරිය යුතුයි මිස, සියල්ල සත්‍යයි කියා ගෙඩි පිටින් ගිළ දැමිය යුතු නොවේ යන අදහස මතු කිරීමයි.

මධ්‍යස්ථව බැලීමේදී මහින්දාගමනයෙන්, 

1. බුදු දහම
2. බුදු දහමේ එන දාන සීල සමානාත්මතා ආදී යහපත් සංකල්ප බහුලව සමාජගතවීම
3. වන්දනා ක්‍රම ආදී අභිචාර සහ බැඳුනු සංස්කෘතිය
4. බෞද්ධ ගොඩනැගිලි ඉදිකිරීම් තාක්ෂණය (ලංකාවට හුරු විදිහට අනුවර්තනය කර)
5. රජවරු ධාර්මික වීමට පෙළඹවීම

ලංකාවට ලැබුණා කියන එක පැහැදිළියි.

ඩ්‍රැකියාට මාර ප්‍රශ්නයක් වෙලා තිබුනේ ඔය මොනවත් නොවෙයි. මිහිඳු රහතන් වහන්සේ ලංකාවට වැඩලා, දේවානම්පියතිස්ස රජු ගේ අයිකිව් ත් චෙක් කරළා, ඉස්සෙල්ලාම දේශනා කරපු චුල්ල හත්ථිපදෝපම සූත්‍රයේ මොනවද තිබුණේ කියන එකයි. ඒකට ඩ්‍රැකියා පරිශීලනය කළ සූත්‍ර පිටකයේ මජ්ඣිම නිකායේ මුල් කොටස (විතරක් නෙවෙයි සම්පූර්ණ ත්‍රිපිටකය ම වුනත්) මෙතනින් ගිහිං බාගන්න පුළුවං.

ඉතිං ඩ්‍රැකී උපාසක තමන්ගේ මුල්ම පොසොන් කළාපයේ මුල්ම කොටසින් දෙසන්න ලෑස්ති වෙන්නේ, වාර්තාගත හැටියට ලංකාවෙ රජෙකුට මුලින්ම දේශනා කරන ලද සූත්‍රය සරළ සිංහලෙන්.

චුල්ල හත්ථිපදෝපම හෙවත් ඇතෙකුගේ පාද සටහනේ උපමාව ආශ්‍රිත සුළු සූත්‍රයේ මුලින් ම සඳහන් වෙන්නේ, පිලෝතිකා නම් පාරිව්‍රාජකයෙක්, තමන් බුදුන් ගැන පැහැදීමට හේතු වූ කරුණු හතරක් ගැන ජාණුස්සොණි නම් බ්‍රාහ්මණයා හට පැහැදිලි කරන ආකාරයයි.

පිලෝතිකා පාරිව්‍රාජකයා කියනවා, ‘ඇතුන් ඉන්න කැළෑවක් ආශ්‍රිතව ඉන්න දක්ෂ මිනිහෙක්, කැළෑවට ඇතුල් වෙලා දකිනවා, දිගිනුත් වැඩි, පළලිනුත් වැඩි ඇත් පිය සහටනක්. එයින් එයා නිගමනය කරනවා, මේ නම් විශාල ඇතෙක් කියලා. අන්න ඒ වගේ බුදුන් වහන්සේ ගැන කරුණු හතරක් දැකපු මම නිගමනය කරනවා, බුදුන් වහන්සේ සම්‍යක් සම්බුද්ධය, උන් වහන්සේ ගේ ධර්මය මනාව දේශනා කරන ලද්දකි, උන්වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවක සංඝයා වහන්සේ හරි මඟට පැමිණි අය ය, යන වග‘ කියලා. 

මොනවද මේ කියන කරුණු හතර?

1. 
සියුම් බුද්ධියක් ඇති, තර්ක ශාස්ත්‍රයේ කෙළ පැමිණි අන් මත බිඳීමට දක්ෂ ක්ෂිත්‍රියයෝ සමහරු කල්පනා කරනවා, බුදුන් හමුවුනොත් මම මේ ප්‍රශ්නය අහනවා, එතකොට මෙහෙම උත්තර දුන්නොත් මම බුදුන් මෙහෙම වාදියෙක්ය කියනවා, ඒ නැතුව මේ විදිහට උත්තර දුන්නොත් මම බුදුන් එහෙම වාදියෙක් ය කියනවා, කියා හිතාගෙන, බුදුන් අසළ ගමකට වැඩිය වෙලාවක උන් වහන්සේ හමු වෙනවා.

එතකොට බුදුන් වහන්සේ දැහැමි කතාවෙන් කරුණු පැහැදිලි කරලා, ඒ තැනැත්තා ගේ දැනුම තවත් තියුණු කරලා, ඒ තැනැත්තා සතුටු කරනවා. එතකොට ඒ පණ්ඩිත මනුස්සයා කලින් කරන්න හිතාගෙන ආව වැඩේ, කරලා වැඩක් නැති තත්ත්වයට පත් වෙනවා. අන්තිමෙ එයත් බුදුන් ගේ ශ්‍රාවකයෙක් බවට පත් වෙනවා.

2. ඉහත කාරණය ම බ්‍රාහ්මණ පණ්ඩිතයන් සම්බන්ධයෙන් ද අදාළ වෙනවා,
3. ගෘහපතියන් සම්බන්ධයෙන් ද අදාළ වෙනවා,
4. ශ්‍රමණ දාර්ශනිකයන් සම්බන්ධයෙන් ද අදාළ වෙනවා.

මේ හතර වර්ගය, බුදුන් ළඟ මහණ වෙලා, උපසපන් වෙලා, ජනතාවගෙන් ඈත්ව කෙළෙස් තවලා, අන්තිමේ තමන් මහණ වීමෙන් ලබා ගැනීමට අරමුණු කළ අර්ථය ලබාගන්නවා. ඒ අය කියනවා, ‘අපි තව පොඩ්ඩෙන් විනාසයි. කලින් අපි රහත් නොවී රහතුන් කියා හිතාගෙන හිටියා. දැන් අපි රහත් බවට පත් වෙලා.‘ කියලා.

මේ ඇසූ ජාණුස්සෝණි බමුණා, බුදුන් ගැන පැහැදිලා, බුදුන් වැඩ වාසය කළ ජේතවනාරාමයට ඇවිත් බුදුන් හමුවෙලා, පිලෝතිකා පාරිව්‍රාජකයා සමග ඇති වුණු සල්ලාපය බුදුන් එක්ක කියනවා. එතකොට බුදුන් වහන්සේ කියනවා: ‘ඇත් පියසටහනේ උපමාව එතනින් නවතින්නෙ නෑ. තව විස්තර තියෙනවා‘ කියලා.

සූත්‍රයේ ඉතිරි කොටසේ බුදුන් සවිස්තරාත්මකව කියනවා, බුදුන් වහන්සේ සම්‍යක් සම්බුද්ධය, උන් වහන්සේ ගේ ධර්මය මනාව දේශනා කරන ලද්දකි, උන්වහන්සේ ගේ ශ්‍රාවක සංඝයා වහන්සේ හරි මඟට පැමිණි අය ය, යන වග නිශ්චිතවම නිගමනය කරන්නේ කොහොමද කියන එක. පෝස්ටුව දිග වැඩි වෙන නිසා ඩ්‍රැකියා ඒක පොසොන් කළාපයේ ඉදිරි කොටසක විස්තර කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා.

පින්තූරය ණයට ගත්තේ : http://www.lankapuvath.lk/sinhala/images/stories/newstext/General/SS/Latest/Poson_02.jpg