පුදුම පහුරු ගමන

ලොකු නැවකින් තරණය කළ යුතු මහා සාගරයක් ‘බල්සා’ කඳන්වලින් තැනූ පහුරකින් තරණය කළායයි යමෙකු ඔබට කීවොත් ඔබ පුදුම වනු ඇත.

යුරෝපීයයෝ ශාන්තිකර සාගර තරණයේදී ලෝකයේ අනෙක් ගොඩබිම්වලට බොහෝ ඈතින් පිහිටියාවූ ද, එකිනෙකින් ඈත්වූ ද කුඩා දූපත් හා පැතලි හිරිගල් පර සමූහයක් සොයා ගත්හ. මේ මහ සයුර මැද දූපත් ඇතැයි ඔවුහු නොසිතූහ. මේ දූපත් ජනාවාස ව ඇතැයි ඔවුහු කිසිසේත් ම බලාපොරොත්තු නොවූහ. හැඩ රුව ඇති, උස මනුෂ්‍ය වර්ගයක් මේ දූපත්වල වාසය කළහ. හැම දූපතක ම ගම්බිම් හා පැල්පත් ද, වගා කරන ලද කෙත්වතු හා පූජනීය ස්‍ථාන ද තිබිණ. සමහර දූපතක පිරමීඩ ද, ගල් අතුළ මංමාවත් ද, සිවු මහල් ගෙයක් තරම් උස ගල් පිළිම ද විය. මේ අද්භූත දර්ශනය තේරුම් ගැනීමට යුරෝපීයයෝ අපොහොසත් වූහ.

විශේෂඥයෝ නොයෙක් මත පළ කළහ. අන්‍ය විශාරදයෝ මේ මත නිෂ්ප්‍රභ කළහ. මේ දූපත් වාසීන් කිනම් රටකින් පැමිණි අය ද කියා ඔවුන්ට තීරණය කළ නොහැකි විය. විද්‍යාඥයන්ට මේ ප්‍රහේලිකාව විසඳා ගත නොහැකි වූ විට විද්‍යාඥයන් නොවන අය වෙනත් මත පළ කළෝය. එක සමාන නටබුන් තිබුණු සියලු ම දූපත් ඉතා ඈත කාලයකදී දකුණු අමෙරිකාව වැනි මහා ද්වීපයකට ගොඩ බිමකින් සම්බන්ධ ව තිබෙන්ට ඇතැයි ඇතැමෙක් කීහ. භූවිද්‍යාඥයෝ මේ අදහස නොපිළිගත්හ. මේ දිවයින්වල ක්ෂුද්‍ර ජීවීන්, ගොලුබෙල්ලන් වැනි සතුන් ගැන හදාළ සත්ව විද්‍යාඥයෝ මේ දිවයින් එකිනෙකින් ද, අවට මහාද්වීපයන්ගෙන් ද, මිනිස් ඉතිහාසයේ ආරම්භයේ සිට ම සම්පූර්ණයෙන් ම වෙන් ව තිබුණු බව ඔප්පු කළහ.

නොයෙක් දෙනා පළ කළ මනඃකල්පිත මතාන්තර ද විද්‍යාඥයන්ගේ සියලු මත ද සලකා බැලූ නෝර්වීජියානු ජාතික මානව විද්‍යාඥයෙකු වූ තෝර්හෙයර්ඩාල් මේ දිවයින්වල වැසියන් පෙර කවර අවස්ථාවකදී හෝ දකුණු අමෙරිකාවේ සිට මෙහි පැමිණෙන්නට ඇතැයි අදහසක් පළ කෙළේය.

ඒ අදහස පහළ වූයේ මෙසේය. ඔහුට ඇහුම් කන් දෙමු.

“වෙනත් බොහෝ දිනවල මෙන් හඳපානේ මුහුදට මුහුණ ලා අපි වෙරළේ ඉඳ ගතිමු. විශාල රළ පෙළ මුහුදෙන් නැගී අවුත් වෙරළේ ගල්පරවල හැපී බිඳෙන ඝෝෂාව සියලු ශබ්ද මැඩගෙන නැගිණි.

“හරි පුදුමයි නේ, මේ වගේ රළ දූපතේ අනිත් පැත්තේ කවදාවත් නැහැ.” මගේ බිරිඳ කීවාය.

“මේ සුළං මූණත නේ, ඒක නෙ හැමදා ම රළ මේ පැත්තෙන් ගහන්නේ” මම කීමි.

තෝර් සහ ඔහුගේ බිරිඳ ලිව්

මුහුදු රළ පෙළ දිගට ම පෙරළී ආවේ නැගෙනහිරින් ය. මුහුද මතුපිට කැළඹුණේ මේ සදාතන නැගෙනහිර වෙළඳ සුළඟිනි. නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයේ සිට මේ දෙසට මුහුදු රළ පෙළ පෙරළීගෙන ආවේය. නොනැවතී ඉදිරියට ආ රළ පෙළ වෙරළේ ගල්කුළුවල හා හිරිගල් පරවල හැපී බිඳිණි. සුළඟ වෙරළින් ද, වන හිසින් ද, කඳු මුදුනින් ද, ඉහළට නැග බාධා නොමැති ව බටහිර දෙස දූපත් හරහා හමා ගියේය. ඈත නැගෙනහිර ක්ෂිතිජයෙන් නැග ආ සුළඟ හා මුහුදු රළ, කාලයාගේ ආරම්භයේ පටන් නැගෙනහිර සිට බටහිරට ආවේය.

නැගෙනහිර දෙස, දකුණු අමෙරිකාව පිහිටි බව අපි දැන සිටියෙමු. ඒ සැතපුම් 4,300ක් ඔබ්බෙනි. එතෙක් දුර සාගරය විනා අන් කිසිවක් නොවීය.

ඉදිරියේ සිටි මහල්ලාට අපි කන් දීගෙන සිටියෙමු.

“ටිකී දෙවියෙක් වාගේ ම නායකයෙක්. අද අපි ඉන්න මේ දූපත්වලට අපේ මුතුන් මිත්තන් එක්කරං ආවෙ ටිකී. ඊට ඉස්සර අපි හිටියෙ මූදෙං එතර ලොකු රටක.” යනුවෙන් මහල්ලා ඔහුගේ කතාව කියාගෙන ගියේය.

අපි වාඩි වී සිටි මාර්තියස් කොදෙව් වැලේ පාතිහිවා දූපතේ නැගෙනහිර වෙරළේ විසූ ගෝත්‍රිකයන්ගෙන් ඉතිරි ව සිටි අයගෙන් මේ මහලු ටෙයිටෙටුවා ද කෙනෙකි. පොලිනීෂීයානුවරුන් විසින් සූර්යයාගේ පුත්‍රයා ලෙස සැලකුණු ශ්‍රේෂ්ඨ නායක දෙවියා වූ ටිකී ගැන තම පියාත්, ඊට පෙර තම පියාගේ පියාත් කියූ කථා තවමත් විශ්වාස කරන්නා වූ ද, ඒවා බොහොමයක් මතකයෙහි රඳවාගෙන සිටින්නා වූ ද අය අතුරෙන් ටෙටුවා ද කෙනෙකි.

අප එදින නිදන්නට පැල්පතට රිංගා ගත් විට මේ දූපත් වාසීන්ගේ මුල් බිම හා ටිකී පිළිබඳ මහලු ටෙයිටෙටුවාගේ කතාන්තරය මගේ සිතේ රැව් දෙන්නට විය. මට නින්ද ගියේ නැත. මම බිරිඳ ඇමතීමි. 

“මේ අහන්නකෝ, අර වනාන්තරේ තියෙන ටිකීගෙ ලොකු ගල් රූප අපි දකුණු අමෙරිකාවේදී දැක්ක ගල් ටැම් වගේ නේ ද?” මගේ සිතිවිල්ල අනුමත කරන්නාක් මෙන් මුහුද හඬ නංවනු මට ඇසිණ. ටිකෙන් ටික මට නින්ද ගියේය.

පාතිහිවා දූපතේදී දුටු දෙයින් හා මහලු ටෙයි ටෙටුවාගේ කතාව ඇසීමෙන් පහළ වූ අදහස ඔස්සේ වැඩිදුර කරුණු සෙවීමට හෙයර්ඩාල් දකුණු අමෙරිකාවට ගියේය. පොලිනීෂීයානු ගෝත්‍රිකයන්ගේ දෙවියා වූ ටිකී පිළිබඳ ඉන්කාවරුන්ගේ ප්‍රවාද පීරු රටේදී ඔහුට අසන්නට ලැබිණ.

ඉන්කාවරුන් අතර ප්‍රචාරය වී තිබී කටින් කට ආ ජනප්‍රවාදයක් මෙසේය:

“ඉන්කාවරුන් පීරු රට ආක්‍රමණය කරන අවධියේ ටිටිකාකා විල බඩ දියුණු ශිෂ්ටාචාරයක නටබුන් ඉතිරි කර අතුරුදහන් වූ සුදු මිනිසුන්ගේ ප්‍රධාන පූජකයා ‘විරකෝචා’ නමැත්තෙකි. කොකියුම්බා නිම්නයේ සිට පැමිණි කාරි නමැත්තෙක් විරකෝචාගේ ගෝත්‍රිකයන්ට පහර දුන්නේය. මේ සටන වූයේ ටිටිකාකා විල් මැද දූපතකය. මේ සටනින් දිගු රැවුල් ඇති සුදු මිනිස්සු වැඩි දෙනා ඝාතනයට ගොදුරු වූහ. නායක විරකෝචා සහ ඔහුගේ කුලුපග මිත්‍රයෝ අතලොස්සක් මරණයෙන් ගැළවී ශාන්තිකර වෙරළට ආහ. ඊට පසු ඔවුහු අභිරහස් ලෙස අතුරුදහන් වූහ.”

විරකෝචා යනු ඉන්කාවරුන් විසින් දෙන ලද නමක් බව හෙයර්ඩාල්ට පැහැදිලි විය. මොහු ආදී ම කාලවල වැඩි වශයෙන් හැඳින් වුණේ සූර්යටිකි යන අරුත් ඇති කොන්ටිකි හෝ අග්නිටිකි යන අරුත් ඇති ඉලාටිකි යනුවෙනි. පීරු රටෙන් ලබා ගත් තොරතුරු අනුව ද අවුරුදු දහයකට පෙර පාතිහිවා දූපතේ දී ලබා ගත් තොරතුරු අනුව ද ටෙයිටෙටුවා සඳහන් කළ ටිකී සහ පීරු ප්‍රවාදයේ විරකෝචා නැත්නම් කොන්ටිකි එක් අයෙක් ම යයි හෙයර්ඩාල් නිගමනය කළේය.

ස්ථිර ව මේ නිගමනයට බැස ගත් හෙයර්ඩාල්, කොන්ටිකි යන්නට ඇතැයි සිතූ පරිදි බල්සා ලීයෙන් පහුරක් තනා තම මිත්‍රයන් ද කැටුව ශාන්තිකරය තරණය කළේය. නැගෙනහිර වෙළඳ සුළ‌ඟේ ආධාරයෙන් ඔවුහු පොලිනීෂියානු කොදෙව්වලට ගොඩ බැස්සෝය. කොන්ටිකි ද පහුරුවලින් සාගරය තරණය කළ බවට කිසිම සැකයකුදු නැති විය. ආදී ම මිනිසුන් පහුරකින් සාගරය තරණය කළා යයි කීවොත් දැන් ඔබ පුදුම වන්නේ නෑ නේ ද?

ධෛර්යය ඇත්නම් සාගරය තරණයට පහුරක් වූවත් ඇති.

ඉහත ලිපිය උපුටා ගත්තේ හැත්තෑව - අසූව දශකයේ සිංහල කියවීම් පොතකින්. රවි අයිය කියන විදිහට ඒ හතේ නැත්තං අටේ පන්තියෙ පාඩම් පොත.

තෝර් හෙයර්ඩාල්ගේ කොන්ටිකි ගවේෂණය ගැන, එයා ම හදපු වාර්තා චිත්‍රපටියක් තිබෙන අතර, එයා ම ලියපු පොතකුත් තිබෙනවා. 2012 දී ඒ ගැන වික්‍රමාන්විත චිත්‍රපටියකුත් හැදුණා.

කොන්ටිකි ගවේෂණය ගැන අපේ අංග සම්පූර්ණ බ්ලොග් කරුවෙකුව සිටි විචාරක ලියා තිබෙන ලිපි පහතින්.

පළමු කොටස

දෙවන කොටස

තෙවන කොටස

අවසාන කොටස